Nem Ölçümü ve Kontrolü
Havadaki su buharı miktarına nem denir. Nem ölçümlerinde mutlak, nisbi ve spesifik
olmak üzere genellikle üç değişik ifade kullanılır. Mutlak nem (su buharı yoğunluğu), 1m3
havanın içerdiği su buharının ağırlığına bağlıdır. 1m3 havanın içindeki su buharının
ağırlığına mutlak nem denir.

Mutlak nem için kullanılan birim gram/m3 tür.
Nisbi nem; herhangi bir sıcaklıktaki havanın taşıdığı su buharının, aynı sıcaklıkta
taşıyabileceği azami su buharına oranına nisbi (bağıl) nem denir. Spesifik nem ise bir gaz
içerisinde bulunan nem ağırlığının gaz ağırlığına oranıdır. Mutlak nem için kullanılan birim
gram/m3 tür.
Nem ölçmede iki çeşit metot kullanılır. Biri psikrometrik ölçümler, diğeri higrometre
kullanılarak yapılan ölçümlerdir.
Psikrometriler havalandırma şekline göre iki kısma ayrılır:
Ø Basit psikrometreler (doğal vantilasyonlu tip): Bir kuru ve bir ıslak
termometrenin meydana getirdiği takıma psikrometre denir.

Suni havalandırmalı psikrometreler: Bu tip psikrometrelerin basit
psikrometrelerden farkı; aspiratör vb. suni havalandırma kaynağına sahip
olmalarıdır.
Higrometre, havanın nisbi nemini doğrudan gösteren aletlere denir. Dijital ve analog
yapılı olanları mevcuttur. Meteorolojide saçlı higrometreler kullanılmaktadır.
Saçlı higrometre, bir saç demetinin havadaki nisbi nem oranına göre uzayıp kısalması
esasına uygun şekilde çalışır.
Higrograf: Bulunduğu yerin nisbi nemini devamlı olarak kaydeden aletlere higrograf
denir (Şekil 1.4).
İşba dolabı: Yaklaşık hacmi 0,25m3 olan ve içerisi nem emecek cinsten çuhayla
kaplanmış dolaba işba dolabı denir. Nemi aynı oranda etrafa dağıtabilmek için dolap
köşesine küçük bir vantilatör yerleştirilmiştir (Resim 1.5). Bu dolapta tutulan aletin %96
nisbi nem göstermesi gerekir ve buna uygun kalibre edilir.