Alternatif ve Doğru Akım Jeneratörleri
Herhangi bir basit elektrik devresine akımpilden veya akümülatörden sağlanır. Pil ve akümülatörün verdiği akım tekyönlüdür. Bu tür akıma doğru akım denir.
indüksiyon akımının yönü, sarımdan geçen manyetikalan kuvvet çizgileri artarken veya eksilirken birbirine terstir. Herhangi birsarım sisteminden bir akım elde etmek istenirse, manyetik alanı değiştirmekgerekir. Manyetik alanın değişmesi ancak bir hareket ile mümkün olur. Hareket,sarım sistemi üzerinde artan ve eksilen manyetik alan doğurduğunda, yönüdeğişen akım elde edilir. Buna alternatif akım denir.
Alternatif akım jeneratöründe, kuvvetli birmıknatısın oluşturduğu manyetik alan içinde, dönen bir bobin bulunur (Şekil3.8) Alternatif akım gerçekte, bir indüksiyon akımıdır. Akımı meydana getirenhalkanın içinden geçen manyetik alan çizgilerinin sayısı artarken akım biryönde, eksilirken onun tersi yönde geçer. Çizgilerin sayısı bir değişimHalkanınmanyetik alan çizgilerine paralel durumda gösterilen yönde döndürüldüğünüdüşünelim. Mıknatıs kutupları arasındaki kuvvet çizgileri şekildegösterilmiştir. Halka bir devrin dörtte birini tamamlayacak duruma gelirkenhalkanın içinden geçen manyetik alan kuvvet çizgilerinin sayısı artar. Bu artışbir akıma sebep olur.
Halka manyetik alan çizgilerine dik durumageldiğinde, içinden en fazla sayıda kuvvet çizgisi geçer. Ancak kuvvetçizgilerinin sayısında bir değişim yoksa akım kesilir.
Halkayı aynı yönde döndürdüğümüzde, içindengeçen kuvvet çizgilerinin sayısı azalır. Bu azalmada bir akım doğurur. Ancakakımın yönü ilk dörtte bir devirde elde edilen akım yönüne terstir.
Halka döndürülerek yarım devir yaptırılırsa,bu durumda halkanın içinden hiçbir manyetik alan kuvvet çizgisi geçmez. Akım kesilir.Dönme devam edince halkanın içinden geçen kuvvet çizgileri sayısı artmayabaşlar ve devreden ilk durumdaki gibi akım geçmeye başlar.
Alternatif akım jeneratörlerinin çalışmailkesi kabaca yukarıda anlatılan gibidir.
Görüldüğü gibi alternatif akım jeneratörleri,manyetik alan içinde dönebilen bobinlerden yapılmıştır. Herhangi bir biçimdebobinler dönerse sonuçta alternatif akım elde edilir.
Hidrolik, termik ve nükleer enerjisantrallerinde dönme hareketi değişik sistemler kullanılarak elde edilir.
Termik santrallerle su, kömür veya akaryakıtkullanılarak buhar haline getirilir. Su buharı bobinin, manyetik alan içindedönmesini sağlar.
Nükleer santrallerde su nükleer enerjikullanılarak buhar haline dönüştürülür. Su buharı da termik santrallerde olduğugibi, manyetik alan içindeki bobini döndürür.
Hidrolik santrallerde ise, baraj gölündebiriktirilen su, bobine bağlı kanatlar üzerine düşürülür. Kanatlar ve ona bağlıbobin dönerek elektrik akımı elde edilir.
Termik santraller, bacadan çıkan gazlar ve parçacıklarsebebi ile çevreyi kirletir nükleer santraller ise, güvenli kullanılmadığıtakdirde radyoaktif kirlenmeye sebep olabilir.
Hidrolik santraller çevreyi kirletmezler.
yoksaakım kesilir.
Elektrik modern hayatın ayrılmaz birparçasıdır. Elektriksiz bir dünya düşünmek olası değildir. Şehirler elektrikleaydınlanır, kitaplar elektrik ile basılır, fabrikalar elektrikle çalışır.Bilgisayarlarda, ısıtıcılarda civciv makinelerinde, süt sağma makinelerinde hepelektrik kullanılır.