Tristör Nedir?
PNPN elemanlar içinde en çok ilgi çeken yani reytingi yüksek bir yarıiletken elamandır.
Tristör ne işe yarar?
bir çok yerde kullanılıyor. anahtarlama (yani röle kontrolü gibi),zaman geciktirme devreleri,güç kaynakları,statik anahtarlar,motorkontrolleri, doğrultucular,kıyıcılartersleyiciler,saykıl-dönüştürücüler,akü şarj makineleri, UPS ler,koruma devreleri, ıssıtıcı kontrolleri, ve faz kontrolleri gibi yaygınkullanım alanı var.
nload="NcodeImageResizer.createOn(this);" border="0">
ilk defa 1956 da Bell Telephone, Laboratories tarafından geliştirilmiştir.
aslında ***** için şöyle de diyebiliriz, ***** yani tristör bir kontrol ucu eklenmiş diyot. ama güçlü bir diyot.
nload="NcodeImageResizer.createOn(this);" border="0">
***** Sembolü
nload="NcodeImageResizer.createOn(this);" border="0">
***** nin Temel PNPN Yapısı
Temel silisyum kontrollü Doğrultucunun Çalışması.
***** bir kontrol ucuna sahip doğrultucudur, silisyumun seçilmesinin nedeni, yüksek sıcaklık ve kapasiteye sahip olmasıdır.
nload="NcodeImageResizer.createOn(this);" border="0">
temel çalışması kapı adı verilen ve doğrultucunun kısa devre durumunamı yoksa açık devre durumunamı anahtarlanacağını belirleyen üçüncü biruç içermesi açısından klasik iki katmanlı yarıiletken diyottanfarklıdır.
nload="NcodeImageResizer.createOn(this);" border="0">
Elemanın sadece Anot – Katot bölgesini ileri öngerilimlemek yeterlideğildir. iletim bölgesine, *****’nin dinamik direnci tipik olarak 0,01ile 0,1 Ohm arasındadır. Ters direnç tipik olarak 100 K ohm veya dahafazladfır.
3 uçlu bu elemanın uçları şöyle adlandırılır, Anot Katot ve Gate.
Tristör devrede kısaca Şöyle çalışır.
Tristörün Anoduna bağladığımız bir yük mesela lamba Anoda artı ,Kadoda’da eksi vermemiz halinde lamba yanmayacaktır. Yani Anoda artıKadoda eksi vermek yeterli değildir. Bu durumda Geyte’de tetiklemeakımı vermek gerekir.
Bir an için Geyte tetikleme akımı verilip geri kesilse dahi Tristörüzerinden gecen Akım akmaya devem eder. Bu yolla yapılan akım kontrolüdevreyi hem koruyacak hemde tristör üzerinden bir kontrol işleviyapacaktır.
Buna bağlı olarak kullanılan transistörlerin kesime yada doyuma götürülmeleri işlemi yine tristörler vasıtasıyla yapılabilir.
tristörlerin bu yapısından dolayı en büyük problemi daha doğrusu en zor tarafları söndürme, yani kesime götürme işlemidir.
Aşağıda internette bir sayfadan aldığım animasyonda tristörün anahtarlama olarak kullanımı görülmektedir.
1 K lık direnç üzerinden Kapı gerilimi uygulanmakta ve tristör kapalı devre durumuna geçip Buzzer i çalıştırmaktadır.
