Sıkışma Kontağı
Asansör kapılarından tam otomatik kapıların mekanizmalarında kullanılır. Tam
otomatik kapıların kabin ve kat kapılarının birbirine bağlı olarak çalıştığını biliyoruz. Bu
çalışma sırasında kat kapısının yolcu ya da kargonun sıkışması gibi durumlar için önleyici
bir rol yoktur.
Kabin kapısı asıl açma ve kapama işlemini motor mekanizmasıyla
yapmaktadır. Tam otomatik kapılardaki kapı kanatları kapanmaya başladığı andan itibaren
mekanizma sürücü devresi tarafından kontrol edilir. Kontroller kapının kapanmasına kadar
sürer. Sistemde iki türlü mekanizma kontrolü bulunabilir. İlk olarak asansörlerde tasarlanan
mekanizmalarda mekanik olarak, kapı sıkıştığında kendini geri açmaktaydı. Ancak bu
mekanizmalar sıkışan nesneyi algılayamadan zarar verebilmekteydi. Bunun yerine yeni nesil
motor mekanizmaları çıkmıştır. Bu mekanizmada kapı kanatlarını hareket ettiren motorun
devir sayısını takip eden bir sürücü devresi kullanılır. Sürücü devir sayısının olması
gerekenden az olmasını belirli bir sürede algılayarak motorun çalışmasını kontrol edecektir.
Doğru yönde motorun yapması gereken adım ya da devir sayısını belirlenen zamanda
tamamlayamazsa kapı geri açılmaya başlayacaktır.
Mekanizmanın bu iki türlü açılma durumunda kumanda merkezi kapı fiş-kontak
sisteminin oturmamasıyla da kesinleştirir. Kapının kapanıp kapanmadığının durum bilgisini
fiş-kontak sistemi verecektir.
Sıkışma kontağı olarak tek bir anahtar düşünmemek gerekir. Teknoloji geliştikçe kapı
mekanizmalarını kontrol eden elektronik devreler artmaktadır. Mekanik olarak çalışan her
bölüm artık karışık (hibrit) hale gelmiştir.
Mekanik olarak çalışan sıkışma kontağı mekanizmalarında elektriksel bir bağlantı
bulunmaz. Yolcunun ya da nesnenin kapıya sıkışması sonucunda kapı mekanizması
kapanmak için çaba sarf edecektir. Fiş-kontak sistemi kapı kapanmadığının bilgisini
gönderene kadar mekanizma çalışmaya devam edecektir. Mekanizma bir kol vasıtasıyla
kapıyı kapattığı için zorlanan kol eklem yerinden ters yönde kırılarak kapının açılmasını
sağlayacaktır. Kapıyı geri çekmeye başlayacaktır. Ancak mekanizma sistemi zamanla yerini
elektronik kontrol sistemlerine bırakmıştır.
Kapı sisteminde kanatların hareketi bir adım motoru sayesinde gerçekleştirilir. Adım
motorunu kontrol eden bir sürücü devresi vardır. Bu devreye ek görevler yüklenebilir.
Kanatların açılması ve kapanması sürücü devresi tarafından kontrol edilirken; süre ve
motorun adım kontrolü yapılacaktır. Belirlenen süre içerisinde motorun adımları ya da
devirleri sayılır. Adım, devir ya da sürede değişiklik olduğunda motorun kapanma yönündeki
hareketi durdurulur. Ters yani kanatları açma yönünde çalıştırarak kapının açılması
sağlanacaktır. Ek olarak kapının her iki yanında bulunan sensörler yardımıyla da yolcu girişi
kontrol altında tutulur. Buradan gelen bilgiler de sürücü devresi tarafından kontrol edilir.
Sürücü devreleri her türlü bilgi akışını değerlendirecek şekilde dizayn edilir.