Direk hesaplarında göz önüne alınacak kuvvetler
Madde 48 – a) Düşey kuvvetler:
Düşey kuvvetler, direk ve travers ağırlıkları ile izolatör, iletken donanımı ve aşağıda
belirtilen ek yüklerden oluşur. Tek telli ya da örgülü iletkenler için k (karakök)d kg/m’lik bir
buz yükü varsayılır. Burada d (mm) olarak iletken çapını, (k) bölgelere göre değişen bir
katsayıyı gösterir. Bu (k) katsayılar çizelge 9’da verilmiştir. Direk ve traverslerde buz yükü
olmadığı varsayılır.
Montaj yükü, iletkenin konsol ya da traverse bağlandığı yerde 100 kg olarak alınır.
Direklerin yatayla 300 ‘ye kadar açı yapan öğelerinin boyutlandırılmasında, ayrıca
başka bir yük hesaba katılmaksızın bu öğelerin ortalarında 100 kg’lık bir montaj yükü
bulunabileceği varsayılacaktır.
b) Yatay kuvvetler:
1) Rüzgâr kuvveti:
i) Faz ve toprak iletkenlerine etki eden rüzgâr kuvvetinin hesaplanmasında: 200 m’ye
kadar olan rüzgâr açıklıkları için,
W = c.p.d.aw (kg) bağıntısı, 200 m’den büyük olan rüzgâr açıklıkları için,
W = c.p.d.(80+0,6.aw) (kg) bağıntısı kullanılacaktır.
Not: Arazi koşulları zorunlu kılmadıkça direk açıklıklarının birbirinden çok farklı
olmamasına dikkat edilecektir.

Burada;
c: Rüzgârın etkisinde olan öğenin biçimine, büyüklüğüne ve yatay niteliğine bağlı
dinamik rüzgâr basınç katsayısı (Çizelge-10’a bakınız)
p = v2 / 16: Dinamik rüzgâr basıncı (kg/m)
v: Rüzgâr hızı (m/s),
aw: Varsayılan rüzgâr açıklığı (m),
d: Örgülü ya da tek telli iletkenin çapı (m)’dır.
Zincir izolatör salınım açısının hesabında, yukarıda bulunan rüzgâr kuvvetinin %70’i
alınacaktır.
ii) Kare ya da dikdörtgen kesitli kafes direklerde rüzgârın etki ettiği iki paralel yüzden
yalnızca birisi göz önüne alınacaktır.
En üst traversinin üst yüzüne kadar olan yüksekliği 60 m’den büyük olan kare ya da
dikdörtgen kesitli direklerde rüzgârın hat doğrultusuna göre 450’lik bir açı altında geldiği
varsayılacaktır. Bu rüzgâr yükü, dinamik basınç direğin yan yüzlerine paralel ve dik
bileşenlere ayrılarak hesaplanabilir. Rüzgârın etki ettiği yüzey olarak bu iki yüzün sözü
edilen bileşenlerin etkisinde bulunan yüzeylerinin düşey düzlemdeki iz düşümleri
alınacaktır.
2) İletken çekme kuvveti:
İletken çekme kuvvetleri 49’uncu maddedeki çeşitli yüklenme varsayımlarına göre
alınacaktır.