Ø Çalışanların Güvenliğini Sağlamak İçin Alınacak Önlemler
İşletme sorumluları genellikle yapılacak işler için görevlendirilen kişilere işin süresi,
yeri, cinsi ve önemine ilişkin yazılı yönergeler vereceklerdir.
Aşağıdaki durumlarda yazılı yönergeler verilmeyebilir:
1) İşi yapmakla görevlendirilen kimselerin yeterli teknik bilgi ve görgüsü varsa;
kendisi ve yardımcıları için gerekli güvenlik önlemlerini kendi sorumluluğu altına
alabilirse.
2) İşletme sorumlusu tüm devre açma ve kapama işlerini kendisi yapar ya da gözetimi
altında yaptırır ve yapılan işleri kendi denetlerse; sözlü olarak ya da telefonla verilen
emirler, bu emri alan kimseye tekrar ettirilecektir. İlgililerin saatleri birbirine göre tam
olarak ayarlanmalı ve ek güvenlik önlemi olarak işe başlarken gerilimin kaldırılması ve iş
bittikten sonra gerilimin uygulanması sırasında yeterli süre bırakılmalıdır.
Kuvvetli akım tesislerinde yapılacak bakım onarım çalışmaları sırasında çalışanların
hayatının korunması açısından mutlaka alınması gereken önlemler aşağıda açıklanmıştır:
a) Gerilimin Kesilmesi
Bakım ve onarım yapılacak yere enerji sağlayan tüm kesicilerin açılması ve bunlara
ait ayırıcılar ile ayırma işleminin emniyet altına alınması gerekir.
b) Tekrar Gerilim Verilmesinin Önlenmesi
Gerilimin kesilmesi için açılmış olan kesici ve ayırıcıların bir başkası tarafından
yanlışlıkla kapatılmasını önlemek üzere gerekli önlemlerin alınmış olması gerekir. Bu
maksatla, bu aygıtların varsa tahrik ve kumanda kilitleme düzenleri kilitlenebilmeli,
aygıtların üzerine “kapamak yasaktır”, “hat üzerinde çalışılıyor” gibi yazılar asılmalıdır. Bu
önlemler; örneğin, kesicilerin kapanmasını önleyici anahtarlı kilitleme düzeninin
anahtarının yetkili kişi tarafından alınması ile de daha emin şekilde sağlanabilir.
Bir çalışma yeri birden fazla noktadan besleniyorsa, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen
önlemler her besleme noktası için uygulanacaktır.
Ø Çalışılacak Yerde Gerilim Olmadığının Kontrolu
Tesislerin bir bölümünde çalışma yapmak için gerilimin kaldırılması gerekiyorsa
devre kapama ve açmalarının belirli bir zamanda yapılacağını bildirmek yeterli değildir.
Çalışılacak yeri besleyen tüm kesicilerin açılmış olmasına rağmen söz konusu tesis
bölümünün gerilim altında olup olmadığı gerekli ölçü veya gösterge cihazları ile
denetlenmeli ve denetleyen kimse gerilim olmadığı kanısına vardıktan sonra çalışmaya
başlanmalıdır. Üzerinde çalışılacak bir tesisin gerilim altında olmadığının saptanmasında,
yalnız devresi kesildikten sonra ölçü aygıtlarının göstergelerinin geri gitmesi, anahtarı
kapatılan lambaların sönmesi ya da transformatör gürültülerinin kesilmesi gibi özelliklere
güvenilmemelidir. İş bittiğinde çalışanların tehlikeyle karşılaşmayacaklarına kesinlikle
inanıldıktan sonra tesisler gerilim altına alınmalıdır.
başka bölümler varsa bu bölümlerdeki gerilimli kısımlara dokunmayı önleyecek önlemler
alınmalıdır. Örneğin; bir anahtarlama hücresi içinde çalışılırken, kesici açıldığı halde,
tesisin diğer bölümlerinde işletmeye devam edildiği için baralarda gerilim bulunabilir.
Bölmelendirilmemiş hücrelerde hücre içine, hücre kapısı kapalı iken sokulmuş bulunan bir
ayırma plakası ile bu koruma önlemi alınmış olmalıdır. Böyle bir önlem alınamıyorsa
baraların gerilimlerinin mutlaka kesilmesi gerekir.
Bir elektrik enerji tesisinde, yukarıda belirtilen önlemler alınmadan hiçbir
bakım ve onarım çalışması yapılmamalıdır. Bu şarta rağmen tesisin yapılacak
işler sırasında geriliminin kesilmesi imkansız ise birisi işten sorumlu tutulan, en
az iki kişi görevlendirilmelidir.
Ø Görevlilere Verilecek Donatım ve Yönergeler
Kuvvetli akım tesislerinde çalışan görevlilere, çalıştığı kuruluş ya da işletme
tarafından yapacağı iş ve yükümlülükler konusunda bilgi verilecek ve gerekli açıklamalar
yapılacaktır. Geçici olarak ya da gözetim altında tehlikesiz işlerde çalışanlara yapacakları
işlere ilişkin yönerge verilmesi gerekir.
Yaptırılan iş, sağlık ve yaşam için tehlikeli ise iş yaptıran, çalışanları gerekli
koruyucu malzemelerle donatmak zorundadır. Tesisin uygun noktalarında, kaza
durumlarında gerekli olacak ilk yardım malzemeleri ve kurtarma aygıtları her an güvenle
kullanılabilir durumda hazır bulundurulacaktır.