Ani Olarak Etki Eden Paraşüt Tertibatı
Bu tip paraşüt tertibatı 1 m/sn’lik kabin hızlarına kadar kullanılır. Kabini durdurma
mesafesi küçük olduğundan kabin ve kılavuz raylar aşırı zorlanır. Daha büyük hızlarda
paraşüt tertibatı çalıştığı zaman yolcular şok etkisi altında kalacağından, bu tip paraşüt
tertibatı tercih edilmez. Ani etki eden paraşüt tertibatları (a) tırtıllı tipi (b) masuralı tipi (c)
köşeli tipi olmak üzere üç değişik tiptedir.

Tırtıllı tipi paraşüt düzeni, şekil  ’da görüldüğü gibi paraşüt tertibatı testere dişli
kamlarla tutturulmuştur. Bunlar kabinin her iki tarafına kılavuz rayları sıkıştıracak tarzda
yerleştirilmiştir. Bunlar aralarında mekanik olarak temastadırlar. Manivela koluna bağlı
bulunan ve regülatör halatı adı verilen çelik halat çekildiği zaman kamlar kılavuz rayını
sıkıştırarak kabinin durmasını sağlarlar.
Masuralı tip paraşüt düzeninde, şekil  de görüldüğü gibi sertleştirilmiş bir çelik
silindir gittikçe daralan çeneye girer. Böylece kılavuz rayın karşısında kendi sıraya giren bir
tampon levha oluşturur. Bu tip paraşüt düzeni genellikle düşük hızlarda çalışan ağır yük
asansörlerinde tercih edilir.
Köşeli tip paraşüt düzeni, şekil de görüldüğü gibi çelik çeneler eğimli dökme
demir bloklara yerleştirilmiştir. Çenelerin kılavuz rayla birleşmesi anında bir takoz hareketi
meydana gelir ve paraşüt düzeni kilitlenir.

Paraşüt halatının diğer ucu şekil 3.1’de görüldüğü gibi hız kontrol tertibatı ve yardımcı
bir kasnaktan geçirilerek karşı ağırlığa tespit edilir. Bu durumda taşıyıcı halatın kopması
veya anormal şekilde uzaması paraşüt halatının gerilmesine neden olacağından paraşüt
tertibatını harekete geçirir. Diğer taraftan kabin hızı, normal hızın % 25 aştığı zaman paraşüt
tertibatının çalışması istenmektedir. Bu durumda kabin aşağı yöndeki hareketine devam
edeceğinden paraşüt halatı gerilerek paraşüt tertibatını çalıştırır. Paraşüt tertibatı tarafından
durdurulan kabin, kılavuz raylarından, motor miline bağlı bir kasnağı döndürmek suretiyle
serbest hale getirilir. Bundan sonra, zedelenen kılavuz rayları düzeltmek gerekir.