PIC 16F84 İLE 7 LED İLE DİJİTAL SAAT

İnsan beyni yapısı itibariyle çok yoğun  bilgi işleme makinesidir ama bunu gerçekleştirirken hızlı olaylardaki değişimlerin algılanması sırasında boşlukları doldurarak bir süreklilik yaratır. Buna bir örnek olarak sinema tekniğini verebiliriz. Sinema filminde resimler saniyede 24 kere değişen durağan karelerdir ama biz beynimizin bu eşsiz araları yumuşatma ve algılama özelliği sayesinde tek tek anlık kareler yerine olayı bir bütünün hereketli resmi olarak algılarız. 
Buna POV-Persistence Of Vision yani Görüntünün sürmesi denilmektedir.

POV elektronikte çokça faydalanılan bir özelliktir. Bilgisayar monitörleri,televizyonlar,kayar yazı sistemleri ve multiplex yani çoğullamalı gösterge sistemleri hep insan beyninin bu algılama düzeltmesinden faydalanır. Bu teknik sayesinde örneğin 7 segmanlı çoğullamalı(multiplex) göstergelerde her 7 segman gösterge için bir 7 segman sürücü entegresi kullanmak yerine bir adet sürücü entegre ile istediğiniz kadar 7 segman göstergesürme olanağı vardır.

POV saat sisteminin nasıl çalıştığını daha iyi anlayabilmek için öncelikle 7 segman çogullamalı bir gösterge sisteminin nasıl çalıştığına bakalım. Böyle bir gösterge sistemi bir adet sürücü ve göstergelerin ortak anod veya katodlarını açıp kapayan her göstergeye ait birer transistörden oluşur. Sürücü entegresine önce ilk göstergenin bilgisi gelir daha sonra ilk göstergenin ortak uç transistörü aktif hale getirilir böylece ilk göstergede bilgi görünür ama bu arada diğer göstergeler sönüktür. Bu bilgi ilk göstergede belirli bir süre yani 5 gösterge varsa en fazla 4 milisaniye yanık olarak kalır.Daha sonra ilk gösterge söner ve sürücüye ikinci göstergenin bilgisi gelir, bu gösterge de 4 milisaniye yanık  kaldıktan sonra sistem üçüncü gösterge ile devam eder. Bu sekans tüm göstergeler için tamamlandıktan sonra herşey baştan başlar. Beynimiz POV sayesinde bu yanıp sönmeleri bir bütün olarak algılar ve bilgiyi tüm göstergelerde bir bütün olarak görürüz. 4ms rakamını 20 ms / 5 gösterge bölümünden elde ederiz buradaki 20 milisaneye  (50Hz) yani saniyede 25 devirlik period değişimine karşılık gelmektedir ki bu sinema örneğindeki 24 kare / saniye değerinin elde edilişidir. Eğer daha yavaş bir tarama frekansı kullanılırsa göz bilgiyi  titreşimli olarak algılamaya başlar yani artık beyni aldatamıyoruz demektir. 50 hzlik bir frekansa karşılık gelen bu değere raster yani tarama frekansı denir.

POV saat devremiz bu özellikten sonuna kadar yararlanarak dot matrix yöntemini 7 adet led’le rakamları havada oluşturarak kullanır. Ne demek istediğimi aşagıdaki resimden daha net görebilirsiniz.

Resmin üzerine tıklayarak daha büyük görebilisiniz

Sistem 7 ledli devrenin bir pil motoru üzerine oturtulup döndürülmesi  yöntemiyle raster etkisi yaratılır. 

Devreden görüleceği gibi sistem oldukça basittir. Reed röle bir index belirleyici olarak görev yapar. Motor sistemi üzerine konacak bir, iki veya üç adet mıknatıs karşısına geldiğinde saat bilgisi oluşmaya başlar bu sayede gösterimin hep aynı yerden başlaması sağlanır.  Mıknatıs sayısı arttırıldıkça rakamlar daha daralır, azaldıkça rakam araları açılır. En ideali iki adet mıknatısı birbirlerinin karşısında yani aralarındaki açı 180 derece olacak şekilde koymaktır bu sayede her iki yanda aynı rakamlar görülür. 

Devrenin gerçekleştirilmesi kolay mekaniği ise nispeten daha çok emek ister.  devreyi gerçekleştirdikten sonra bir pil motorunun mili üzerine monte edin motorun üstüne bir veya denemeylede bulacağınız sayıda mıknatısı eşit açı aralıkla yerleştirin, devre üzerinde ki reed rölenin bu mıknatıslar tarafından aktive edileceği noktayı ayarlayın ve kablolar içinde, dönerken devreye voltaj gelmesini sağlayacak fırça sistemini kurun. Bu söylediklerim zor gibi gözükebilir ama yapılması çok zevkli ve  sonuç çok şaşırtıcı olacaktır. Yapıma örnek olarak yazı sonunda  verdiğim bitmiş örneklerin resimlerinden de yararlanabilirsiniz.  Karşılaşabileceğiniz en zor yapım sorunu kabloların hareketli  sistemde dışarı alınmasıdır. Ayar düğmelerini dışarı almaya uğraşmayın sisteme enerji verdiğinizde saat 12:00 den başlar, daha sonra motorun  enerjisini kesin devrede voltaj kalsın ve tuşlarla istediğiniz değeri  12:00’dan sayarak girin hata yaptıysanız motoru çalıştırın hatayı görün  ve motoru durdurup düzeltin. Bu sayede motor milini şase için , +5 voltuda tek fırça ile taşıyarak minimum mekanikle sisteme besleme  götürebilirsiniz. Motor devri ve mıknatıs konumları ile oynayarak deneyler yapmanızı salık veririm, bundan çok hoşlanacağınıza eminim. Pic için gerekli hex dosyasını saat.zip  içinde bulabilirsiniz. 

&nb
sp;