Havai Hatlarda Sehim
Büyük aralıklı hatlarda iletkenlerin çekme gerilmeleri ve bu gerilmelere ilişkin en
büyük salgıları hesaplamak için aşağıdaki varsayımlar ayrı ayrı göz önüne alınacaktır.
Madde 46-a) İletkenlerin en büyük zorlanmaları:
1) Hava hatlarında kullanılacak iletkenlerin en büyük çekme zorlanmaları, iletkenin
kopma dayanımının %45’ini geçmeyecektir.
2) Hava hatlarında kullanılacak iletkenlerin +15 oC’da rüzgârsız durumda çekme
zorlanmaları iletkenin kopma dayanımının %15’ini geçmeyecektir. Ancak titreşimi
söndürücü önlemler alındığında bu değer %22’ye kadar artırılabilir.
3) Küçük aralıklı hatlarda (müşterek direkli hatlar dâhil), 10 mm2 kesitli bakır
iletkenler için 12 kg/mm2 ve 21 mm2, alüminyum iletkenler için 7 kg/mm2’lik en büyük
çekme gerilmesi esas alınarak +5 oC için hesaplanan salgılara paralel olacak şekilde öteki
iletken gerilme ve salgılarına göre hazırlanacak çizelgeler kullanılacaktır. Büyük aralıklı
hatlarda -5 oC’da iki kat buz yükü alınarak askı noktalarında iletkenin en büyük gerilmesinin,
kopma dayanımının %70’ini aşmadığı doğrulanacaktır.
b) Büyük aralıklı hatlarda iletkenlerin çekme gerilmelerini ve bu gerilmelere ilişkin en
büyük salgıları hesaplamak için aşağıdaki varsayımlar ayrı ayrı göz önüne alınacaktır.
1) İletken,
1. Bölgede -10 oC
2. Bölgede -15 oC
3. Bölgede -25 oC
4. ve 5. Bölgelerde -30 oC
sıcaklıkta rüzgârsız ve buzsuz olarak bulunmaktadır.
2) İletken üzerinde -5 oC sıcaklıkta çizelge 9’daki buz yükleri vardır.
3) 1. bölgede 50 oC, 2. bölgede 45 oC , 3., 4. ve 5. bölgelerde 40 oC sıcaklıklarda
rüzgâr esmediği varsayılacaktır.
4) İletkenler üzerine -5 oC sıcaklıkta, yatay ve hatta dik yönde rüzgâr estiği
varsayılacaktır. Rüzgâr kuvveti Madde 48-b/1’de belirtildiği biçimde hesaplanacaktır.
c) Özel durumlar:
1) Hat, birden fazla bölgeden geçiyorsa, her bölgedeki hat bölümü o bölgeye ilişkin
değerlerle hesaplanacaktır.
2) Direkler üzerinde malzeme ve kesiti farklı iletkenlerin bulunması durumunda direk
açıklığı, en küçük açıklığı veren iletkene göre saptanacaktır.
3) 1. bölgede bulunup yükseltisi (kotu) 600 m’yi aşan arazideki hatların hesabı 2.
bölge koşullarına, 2. bölgede bulunup yükseltisi 900 m’yi aşan arazideki hatların hesabı 3.
bölge koşullarına ve 3. bölgede bulunup yükseltisi 1600 m’yi aşan arazideki hatların hesabı
4. bölge koşullarına göre yapılacaktır. Bu durumda madde 46-c/1 de göz önüne alınmalıdır.
Küçük aralıklı alçak gerilim hatlarında arazi yükseklik farkları göz önüne alınmaz.