Gerilime Göre Standarda Uygun İzolatör Montaj Mesafeleri Nasıl Hesaplanır
Enerji nakil hatları, çeşitli nedenlerle titreşim ve salınım yapar. Bunlara, kuşların konması ve havalanması, kar ve buzların kırılarak dökülmesi ile rüzgârların neden olduğu
titreşim ve salınımlar örnek verilebilir. Bu olumsuzluklara direkler arasındaki mesafeler ile
iletkenlerin cinsi, ağırlığı ve sehimi de etki eder. Gerek yukarıda anlattığımız sebepler
gerekse yüksek gerilimlerin emniyetli taşınmaları göz önünde bulundurulduğunda izolatörler
arasındaki montaj mesafeleri büyük önem taşımaktadır. Bu mesafeler;
Ø Hava hatlarında malzeme, kesit, salgı ve anma gerilimleri aynı olan, aynı ya da
farklı yatay yüzeylerde bulunan iletkenler arasındaki en küçük (D) uzaklığı
aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

Bu formülde;
D: Direk üzerinde iletkenler arasındaki uzaklık (m)
k: Bir kat sayı olup bu kat sayı alçak gerilimde 0,35, yüksek gerilimde 0,50 alınacaktır.
Fmak: Hesaplanan direğin en büyük açıklığına ilişkin en büyük salgı (sehim) (m)
L: Taşıyıcı zincir izolatörün uzunluğu (m) (Mesnet izolatöründe L=0 alınacaktır.)
U: Hattın fazlar arası anma gerilimi (kV)

Ø Bir direk üzerinde birden fazla sistem bulunursa ve bunlarda malzeme, kesit,
salgı ve anma gerilimleri farklı ise bu iletkenler arasında alınacak en küçük “D”
uzaklığı, her devrenin kendi salgı ve gerilimlerinin yukarıda verilen formülde
yerine konması ile bulunacak değerlerden en büyüğüne eşit olacaktır.

Resim 2.1: Zincir tipi YG cam izolatörler
Formül ile ilgili olarak aşağıdaki uyarıları dikkate almamız gerekir:
Ø Konsol ve travers boyları ile bunlar arasındaki uzaklıklar yukarıdaki gibi
hesaplanmakla birlikte gerilim altındaki iletkenler arasındaki uzaklığın (U/150)
m. den daha az olmadığı doğrulanacaktır. Bu uzaklık 0,20 m’den az olamaz.
Ø Yukarıda hesaplanan konsol ve travers boyları ile bunlar arasındaki uzaklıklar,
ayrıca kamçılanma kontrolü yapılarak doğrulanacaktır. Bir direkte birbirinin
üstünde bulunan iletkenlerden, alttaki iletkenin üzerindeki buz yükünün
birdenbire düşmesinden sonra, alttaki iletkenin düşey düzlemde bir sıçrama
yapacağı varsayılarak sıçramadan sonra üstteki buzlu iletkene uzaklığı (U/150)
m.den az olmayacaktır. Bu uzaklık 0,20 m’den az olamaz (Bu madde yalnızca
yüksek gerilimli büyük aralıklı hatlara uygulanır.).
Ø Aynı direk üzerinde bulunan yüksek ve alçak gerilimli iletkenlerin bağlantı
noktaları arasındaki düşey uzaklık en az 1,5 m olacaktır.
Ø Alçak gerilimli küçük aralıklı hatlarda iletkenler arasındaki uzaklık 0,40 m’den
az olmayacaktır. Bu uzaklıklar aşağıdaki durumlarda küçültülebilir:
· Gerilimleri birbirine eşit olan aynı faz iletkenlerinde
· İletkenlerin birbirine değmemesi için gerekli güvenlik önlemleri alınmış
olan hatlarda
· Hat iletkenleriyle topraklanmış metal bölümler arasındaki uzaklık en az;
(U/150 + 0,05) m olacaktır.

Bu uzaklık yüksek gerilimli hava hatlarında 0,20 m’den, alçak gerilimli hava
hatlarında da 0,05 m’den az olamaz (U: Fazlar arası anma gerilimidir (kV)).