DC Generatörlerin Çalışma Esasları

DC Generatörlerin Çalışma Esasları
Generatörlerin çalışma esasları endüksiyon prensibine dayanır. Harici bir manyetik
alan içerisinde dönen bobinde gerilim indüklenir. İndüklenen gerilimin yönü Lenz kanununa
göre kendisini oluşturan harici manyetik alana zıt bir EMK üretecek yöndedir.

Üretilen bu
EMK, dış devreye alınarak enerji ihtiyacı olan alanlarda kullanılır.
Kısaca açıklamak gerekirse; elektrik enerjisi üretmek için iki temel eleman ve bir
işleve ihtiyacımız vardır. Bunlar;
Manyetik alan: Doğal mıknatıs veya elektromıknatıs ile elde edilebilir.
Ø İletken: Elektrik akımını ileten maddedir. (Bakır telden yapılan bir bobin
olabilir.)
Ø İşlev: İki elemandan en az birinin hareket etmesidir. (Genellikle iletken
hareketlidir.)

2009-10-15_234624

Geriye kalan bunların uygun biçimde bir araya getirilmesinden ibarettir. Bir araya
getirilirken dikkat edilmesi gereken husus; hareket gerçekleşirken iki temel elemanın
birbirlerinden etkilenmesini sağlamaktır. Bunun için de, ya manyetik alan iletken demetinin
içerisinde oluşturulur veya iletken demeti manyetik alan içerisinde tutulur. Yani döner
mıknatıslı veya döner bobinli olur.
Küçük güçlü generatörlerde genellikle manyetik alan dışta iletken demeti ise içte
bulunur. Elde edilen gerilimin yönü hareketin ve manyetik alanın yönüne bağlı olarak
değişir. Hareketin yönü veya manyetik alanın yönü değişirse oluşan gerilimin dolayısıyla
dışarı alınan akımın yönü değişir. Elektrik makineleri dairesel hareket gerçekleştirdikleri için
oluşacak olan akımın yönü, hareket yönüne bağlı olarak sürekli değişir. Şekil 1.6’da dikkat
edilirse, bobinin üst (N kutbu) kısmında ve alt (S kutbu) kısmında akım yönleri farklıdır. Sağ
el kuralı ile de oluşacak akımın yönü tespit edilebilir.
Buraya kadar anlatılanlar generatörün temel çalışma esasıdır.