Baraları Markalama : Markalama Bilgisi
Markalama işlemi, boyutları belirlenen bara ölçülerinin lama üzerine markalama
araçları ile belirlenmesi işlemidir. Markalama işlemi sayesinde uygun ölçülerde bara
hazırlanır. Markalama işlemi yapılmadan yapılacak kesme işlemi, istenmeyen hatalara neden
olabilir. Örneğin, belirlenen ölçülerden küçük veya büyük ölçülerde yapılan bir kesme
sonucunda zaman, malzeme ve işçilik kayıpları ortaya çıkaracaktır. Bu durum markalamanın
neden önemli olduğunu bize açıklamaktadır.
1. Markalama Araçları
Markalama işleminde kullanılan araçlar:
Ø Pleytler
Ø V yatakları
Ø Cetveller
Ø Çizecekler
Ø Mihengir
Ø Gönyeler
Ø Pergeller
Ø Nokta

Ø Çekiç
Ø Markacı boyaları sayılabilir.

Resim 2.1: Markalama işleminde kullanılan el aletleri (Mihengir, çekiç, nokta, çizecek, çelik
cetvel, gönye, V yatağı)

Şimdi bu el aletlerini kısaca tanıyalım:
1. Peytler
Lamaların işaretlenmesinde masa görevini gören, sert metalden yapılmış aletlerdir
(Resim 2.2). Dökme demirden yapılmış, yüzeyleri düz ve hassastır. Bu nedenle işaretleme
işlemi dışında sert cisimlerle vurmayınız..

2. V Yatakları
Silindirik veya prizmatik iş parçalarının işaretlenmesinde kullanılır (Resim 2.1).
Markalanacak lamanın hareket etmesine engel olmak için kullanılır.
3. Cetveller
Lama ölçülerini belirlemek için mm hassasiyetinde uzunluk ölçümünde kullanılan
aletlerdir (Resim 2.1). Cetveller ile ölçüm yapılabildiği gibi, çizgi çizme işlemlerinde de
kullanılabilir olması açısından çelikten yapılan ve bükülebilen bir araçtır.
.4. Çizecekler
Lama üzerinde kesilme noktalarının çizilmesi amacıyla kullanılan, ucu sivri sert
metalden yapılmış el aletleridir (Resim 2.1).
.5. Mihengir
Mihengirler çizgi çizme ve ölçme işlemlerinde kullanılır (Resim 2.1). Mihengirin
aşağı yukarı hareket eden bir kol üzerinde çizecek ucu bulunur. Hareketli kol istenilen
ölçüye göre ayarlanarak bir vida yardımıyla sabitlenir.
Daha sonra lama üzerinde çizecek
hareket ettirilerek istenilen çizgi çizilir.

6. Gönyeler
Gönyeler, birbirlerine dikey olan çizgilerin çizilmesi işleminde kullanılan L şeklindeki
el aletleri olup sert metalden yapılır (Resim 2.1). Gönyeler yardımı ile köşelerin düzgünlüğü
de kontrol edilebilir.

7. Pergeller
Pergeller lama üzerinde daire, yay çizmek amacıyla veya delik yerlerinin belirlenmesi
amacıyla kullanılan el aletleridir.
8. Nokta
Lama üzerinde delik yerlerinin belirlenmesi amacıyla kullanılır (Resim 2.1). Noktalar
ayrıca, düzgün olmayan çizgilere ya da delikleri gösteren yaylara işaretler konulmasında da
kullanılır. Eğer parça üzerinde konulan işaretlerin silinme ihtimali varsa, bu gibi durumlarda
noktalama ile işaretleme yapmak daha doğru olacaktır.
9. Çekiç
Gereç üzerinde düzeltme, bükme, dövme, noktalama, düzeltme vb. işlemlerde
kullanılan çok yararlı bir el aletidir (Resim 2.1). Birçok yapıda ve ağırlıkta çekiç mevcuttur.

Gereç üzerinde çizilme, ezilme gibi olumsuzluklara engel olmak için plastik veya tahta gibi
gereçlerden çekiçler yapılmıştır.
10. Markacı Boyaları
Lama üzerindeki işaretlerin renklendirilmesi amacıyla kullanılan tebeşir, sülyen
(paslanmayı önleyici sentetik boya) , göz taşı, kireç vb. boya maddelerine markacı boyaları
denir.
2. Baraları Markalama Yaparken Dikkat Edilecek Noktalar
Bakır lama üzerinde markalama işlemi yapılırken aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi,
hatasız bara modeli elde etmek için en önemli işlem basamağını içermektedir.
Bu noktaları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Ø Lama üzerinde işaretleme yapmadan önce düzgün olup olmadığından emin
olmalısınız.
Ø Lama yüzeyinde bozukluk var ise gideriniz.
Ø Lamanızı gereksiz yere çekiçlemeyiniz veya gereksiz yere bükmeyiniz, bu
işlemler lamanızın mekaniki dayanımını azaltacaktır.
Ø Lamalarınıza, çizecekler ile gereksiz ve çok derin çizgiler çizmeniz veya nokta
ile derin ve gereksiz noktalamalar yapmanız, parça yüzeyinde korozyona ve
oksitlenmeye sebep olabileceğinden bu durumlardan kaçınmaya dikkat ediniz.
Ø Lama üzerindeki noktalama ve işaretleriniz anlaşılır olmalıdır, aksi halde hatalı
kesme ve bükme işlemi yapabilirsiniz.
Ø Nokta, parça üzerinde derin bir iz bırakmışsa ise, meydana gelecek hatanın
düzeltilmesi daha zor olacağından noktalama işlemi önce hafif bir iz şeklinde
yapılmalı, sonra da bu iz ikinci bir nokta darbesi ile biraz daha
derinleştirilmelidir.
Ø Markalama işleminde kullanılan nokta, çizecek ve diğer araçlar belli kullanım
süreleri sonunda aşınan aletler olduğundan, markalamanın doğruluğuna direkt
etki eder. Bu nedenle aşınmış aletleri kullanmayınız veya bu aletleri bileyerek
hassasiyetlerini arttırmaya çalışınız.
3. Sütunlu Matkap Kullanma
Değişik boyut ve güçlerde olan sütunlu matkap tezgahları, baralar üzerinde, delik
delme, delik büyütme işlemlerinde kullanılan iş tezgahlarıdır (Resim 2.3). Sütunlu matkap
dönme kuvvetini elektrik motorundan alır. Matkap milinin dönme sayısı değişken olup
istenilen devre ayarlayabilirsiniz. Matkap ucunun ilerleme hızını, kaba, orta ve ince talaşlar
için ayarlayabilirsiniz, böylece daha düzgün delikler açabilmeniz kolaylaşmış olur. Delme
başlığını sütun üzerinde istenilen noktada sabitleyerek vida başının geçemeyeceği; fakat
parça içerisinde gömülü kalacağı delikler açabilirsiniz. Bu işlem sayesinde baranızın daha
sade görünmesini sağlayabilirsiniz.

Resim 2.3: Sütunlu matkap ile baranın delinmesi