Kalkış Akımının Şebeke Üzerindeki Etkisi
Asenkron motorların çalışmaya başladıkları ilk anda şebekeden çektiği akıma
kalkınma akımı, yol alma akımı veya kalkış akımı denir. Bu akım, motorun gücüne ve kutup
sayısına bağlı olmakla birlikte yaklaşık olarak anma akımlarının 3-6 katı kadardır.
Durmakta olan bir asenkron motora gerilim uygulandığında stator sargılarında
meydana gelen manyetik alan kuvvet çizgilerinin tamamı rotor çubuklarını kestiğinden,
rotorda endüklenen gerilim dolayısıyla rotor çubuklarından geçen akım en büyük değerinde
olur.İlk anda rotor dönmediğinden zır emk en küçük değerindedir ve bu nedenle motor
şebekeden en büyük akımı çeker.
Rotor dönmeye başlayınca stator döner alan hızı (nS) ile rotor hızı (nr) arasındaki fark
azalmaya başlar. Bunun sonucunda zıt emk’nin değeri yükseleceğinden, şebekeden çekilen
kalkınma akımı gittikçe azalır.
Yukarıda belirttiğimiz nedenlerden dolayı küçük güçlü motorların çektiği kalkınma
akımı, gittikçe azalan bir durumda olduğundan sargılar ve şebeke için bir sorun yaratmaz.
Ancak 3 kW’ın üzerindeki büyük güçlü motorların kalkınma akımları, hem şebeke için hem
de motor sargıları için zararlıdır. Çünki bu fazla akım motor sargılarında aşırı ısınmalara,
şebekede ise gerilim düşümlerine ve gerilim dalgalanmalarına neden olur.
Bu nedenle büyük güçlü motorların ve çok sık yol alan küçük güçlü motorların,
kalkınma akımlarının şebekeyi olumsuz yönde etkilememeleri için değişik yöntemler
uygulanır.