AC Motorların Klasik Devir Ayarı Nasıldır
AC motorlar, şebekeden beslenerek sabit hızda çalıştırılırlar. Motor hızının değişimi ya kutup sayısının değişimiyle ya da besleme frekansının değiştirilmesi ile sağlanır. Stator kutup sayısını ikiye katlama, senkron hızı yarıya düşürür. Fiziki olarak kutup sayısının değişimi mümkün olmadığından ayarlanabilir hız ihtiyacının karşılanabilmesi için mikroişlemci tabanlı denetleyiciler geliştirilmiştir. Matkap tezgâhlarında olduğu gibi iki kademeli hızı ayarlanabilen AC motorlarda yardımcı sargı vardır.

Şekil 2.5: Stator Kutup sayısını ikiye katlama
AC motorun senkron hızı: 120 x fsNp=
formülü ile verilir. Burada:
Ns : Senkron hız, dev/dak
f : Uygulana gerilim frekansı, Hz, Türkiye için 50 Hz
p : Her faz için kutup sayısı
Örneğin, Şekil 2.5(a)’da görülen 3 fazlı motorda, her faz iki kutuptan oluştuğundan devir sayısı 3000, (b)’de görülen motorda her faz için 4 kutup olduğundan devir sayısı 1500 dir.
AC motorların hızları ile bilinmesi gereken bir nokta kataloglarda verilen motor hızı, yüksüz ortamdaki hızdır ve yük altında bir miktar düşer. Şekil 2.6’da görülen tepsi testere, iyi kurulmuş bir kayış kasnakla motorun teorik hızında döner.

Şekil 2.6: Teorik dönme hızı
Yük altında motorun devri düşer. Bu anda elde edilen devir motorun anma ya da çalışma devridir.

Mikroişlemci tabanlı hız kontrolü, vektör tabanlı ve faz açısının kontrolü (değişken gerilim, değişken frekans) olmak üzere iki metoda dayanır. Faz açısının kontrolü daha yaygındır. Devir ayarı için “inverter” denilen hız ayarlayıcılar kullanılır.