MULTİMETRELER

Şimdiye kadar incelediğimiz ölçü aletleri, elektronik veyaelektrikte kullanılan büyüklüklerin yalnız birini ölçebilirler.Örneğin, ampermetre yalnızca akım şiddetini ölçer, voltmetre yalnızcagerilim değerini ölçer. Ommetre ise yine direnç değerinden başka değerölçmez. Elektronik ve elektrikte devre analizi yapılırken yalnızca birelektriki büyüklük devre çözümüne veya arıza bulmaya yetmeyebilir. Budurumda her cins büyüklükleri ölçmek için cinsine göre birden çok ölçüaleti gerekir. Bütün bu işlemleri tek bir cihazla yapmak için komplecihazlar yapılmıştır. Bu cihazlara multi metre veya A.V.O. metre denir.Multi metreler, bir A metre, bir veya birden çok seçici komutatör vebunlarla birlikte şönt dirençler, seri dirençler, çeşitli bataryalardanmeydana gelmiştir.

Aletin çalışması:

İlk olarak ampermetre kısmının çalışmazı analiz edelim.İnceleyeceğimiz bu kısım komutatörün 5, 6, 7, 8 no lu kısımlarınıkapsar ve aynı zamanda 5, 6 – 2,2 – 1 – 0,5 ohm luk dirençlerin akımölçme kısmına aittir. Komutatör 5 nolu kısmına alındığında 5,6 ohmlukdirenç metreye paralel girecektir. Bu kademede mili ampermetre demaksimum 30 mili amper ölçülecektir. Komutatör 6 konumuna alınırsa bukez 2,2 ohm’luk direnç metreye paralel girecek ve ampermetrenin ölçmealanı 90 mili amper değerine yükselecektir. Komutatör 7 durumunaalındığında mili ampermetreye 1 ohm’luk direnç paralel olarakgirecektir ve metrenin tam sapması 150 mA’e yükselecektir. Son olarakkomutatör 8 konumuna alındığında 0,5 ohm’luk direnç devreye paralelgirecek ve ölçme alanı 300 mA’e yükselecektir.

Görüldüğü gibi mA metreye paralel olarak giren dirençlerin omikdeğerleri azaldıkça ölçü aletinin ölçme alnı genişlemektedir. A.V.O.metrenin nu kısmı en hassas bölümlerinden birisidir. Çünkü bu bölümdeyapılan hata büyük hasarlara yol açar. Şöyle ki:; cihazın kademesiküçük akımları ölçmek için yapılmış olan kademede iken, yüksek akımgeçen devreye bağlanırsa bu yüksek akım zorunlu olarak iki koldangeçecektir. Bu kollardan birisi şönt direnç, diğeri ise mA metredir.Şönt dirençler küçük omik değerlere sahip olduklarından yüksek akımadayanamaz ve yanarlar.