Koruma Topraklaması Nedir Önemi amacı çeşitleri

Koruma Topraklaması Nedir Önemi amacı çeşitleri
Tanımı: İnsanları veya hayvanları tehlikeli temaslara veya adım gerilimlerine karşı korumak
maksadı ile tesislerin işletme akım devresine ait olmayan fakat izolasyon hatası veya ark
tesiri ile gerilim altına girebilen, insanların temas edebilecekleri iletken kısımlarını toprağa
bağlamak için yapılan ilave topraklama tesislerine koruma topraklaması adı verilir.
Koruma topraklaması insanların can güvenliğini sağlamaya yöneliktir. Çünkü işleme
topraklaması yapılmış şebekelerden beslenen teçhizatların herhangi bir sebepten veya
arızadan dolayı metal aksamlarında toprağa karşı bir gerilim oluşur. Bu esnada arızalı
teçhizatın metal kısmına dokunan bir kişi faz-toprak potansiyelinde kalır ki bu gerilimde
insan üzerinden toprağa, topraktan da işletme topraklamasına doğru kapalı bir elektik devresi
oluşturur.
Yüksek gerilim tesislerinde koruma topraklaması, genellikle buralarda görevli işletme
personelinin ve kapalı işletme binalarının dışında ise bütün insanların ve hayvanların
hayatını temas ve adım gerilimlerine karşı korumaya yarar.

Şekil 1.8: Yüksek gerilim tesislerinde insanları yüksek temas gerilimine karşı korumak için yapılan koruma topraklaması
Koruma topraklamasının amacı;
Can güvenliğini sağlayabilmek,
Cihazların zarar görmesini önleyebilmek,
Dokunma gerilimini 50 volt veya altında tutabilmek,
Cihazlar üzerinde oluşabilecek kalıcı yüksek gerilimleri düşürebilmek,

Devre kesicilerine açtırma yaptırabilmek.
Koruma Topraklama Direnci Değeri
Yüksek gerilim tesislerinde hesaplanması ve boyutlandırılması için aşağıdaki şartlar
göz önünde tutulur.
Yüksek gerilim tesislerinde koruma topraklaması direnç değeri koruma düzeneğine
bağlı olarak değişmektedir. Ancak alçak gerilim ve yüksek gerilim tesisleri birleştirildiğinde
RA< 1 Ω değerinde olmalıdır.
Koruma Topraklamasının Yapıldığı Yerler
Direkler
Yüksek gerilim elektrik enerjisinin üretildiği yerden tüketim merkezlerine iletilmesi
için hava hatları kullanılmaktadır. İletim ve dağıtım hatlarında kullanılan ve iletkenleri
birbirlerinden belirli uzaklıkta havada tutmaya yarayan ve hat boyunca uygun aralık ve
yükseklikte yerleştirilen şebeke donanımına direk denir. Bunlar yapıldıkları malzemeye göre
demir, betonarme ve ağaç direkler olarak imal edilmektedir.

Direklerde Koruma İletkeni ile
Örgülü çelik iletkenler olup enerji nakil hatlarına düşebilecek olan yıldırımları
toplayıp toprağa verme vazifesi görürler. Koruma teli hava hatlarının üstünden direklerin
tepesine koruma teli için imal edilmiş küçük izolatörlerle irtibatlandırılarak çekilir.

Resim 1.5: Koruma iletkeni bulunan yüksek gerilim direği
Traverslerde
Orta gerilim hava hatlarında iletkenlerin izolatöre bağlanması ve izolatörlerin de
direklere tespit edilmesi için traversler kullanılır. Traversler normal L demir profilinden
yapılırlar ve her biri üzerine iki adet izolatör monte edilir. Dolayısıyla her birine iki iletken
bağlanabilir.

Şekil 1.9: Traversler
İzolatör Koruma Elemanlarında
Geçiş ve mesnet izolatörlerinin tespit edildikleri madenî flanşlar ve kaideler
topraklanır. Bu topraklamaların yapılış tarzı aşağıya çıkarılmıştır.

Resim 1.6: Yüksek gerilim izolatörleri

Madenî flanşlı geçit izolatörlerinin flanşları teker teker topraklanır. Teker teker
topraklama yerine topraklanmış müşterek bir çerçeve de kullanılabilir.

Eğer geçiş izolatörleri yalıtkan bir seramik veya levha üzerine tespit
edilmişlerse ve izolatörün kendisi işletme gerilimine göre seçilmiş olup yalıtkan
levhada yeterli bir ilave izolasyon sağlarsa topraklanmış bir çerçeveye lüzum
kalmaz.
Topraklanmış madenî kısımlar veya madenî konstrüksiyon üzerine tespit edilen
mesnet izolatörlerinde tespit vidaları iletken toprak bağlantısı olarak geçerlidir.
Direk Gövdesinin Topraklamasında
Havai hat şebekelerinde çelik direkler, betonarme direkler ve eğer ağaç direkler
üzerinde madenî teller veya şeritler bulunuyor ise, bu gibi madenî kısımlar topraklanır.

Posted in Genel.