Kontakt r Se iminde dikkat edilecek hususlar
Kontakt r se iminin en nemli noktalar ndan birisi, y k iyi anlayabilmek ve ani y k
karakteristik b y kl klerini iyi tespit edebilmektir. nemli se im parametreleri; i letme
gerilimi (ue), i letme ak m ( e), bobin gerilimi (ub), kesilecek ak m ( c), kullanma s n f ,
al ma t r ve kontak mr d r.
Motorlar in Kontakt r Se imi: Motorlar i in kontakt r se iminde nemli
se im parametreleri;
al ma gerilimi (Ue)
Motor al rkenki kesme ak m = i letme ak m (Ie)
Motor kalk ak m (Ic=m x Ie )
Kalk s kl (K)
Operasyon say s d r.
Kafesli asenkron motorlar: Motor anma g c (kw), i letme gerilimi ve motor
al ma tipi ( s rekli, kesintili, k sa s reli vs. ) dikkate al n r. zellikle y ksek
evre s cakl klar veya art r lm g venlik, tehlikeli b lge gibi sebeplerden
d k g te al t r lan motorlar i in kontakt r se imi yaparken motor al ma
ak m dikkate al nmal d r.
Bilezikli asenkron motorlar: stator ve rotor devresi i in ayr ayr se im yap l r.
Stator kontakt r n n se imi Ith termik ak m na g re yap l r. Rotor
devresindeki se im i in nemli kriterler ise; i letim durumu (kalk ayarlama),
yal t m (topraklama var veya yok) uygulama t r (ara kontakt r veya son
kontakt r) d r.
AC motorlara yol vermede: Do rudan yol vermede, AC3 kullanma
kategorisinde ve motor nominal g c ne g re se im yap l r. Y ks z halde
y ld z- gen yol vermelerde y ld z kontakt r nden, motor nominal ak m n n
yakla k 1/3? ge ece inden, y ld z kontakt r ; AC3 kullanma kategorisine
g re nominal motor g c n 1/3? de erinde se ilir. Enerji ve gen
kontakt r , motor sarg lar ile seri ba l oldu undan i letme esnas nda bu
kontakt rlerden motor sarg ak m ge er. Onun i in bu kontakt rler AC3
kategorisine g re motor nominal g c n 3 / 1 ? yani 0,58 kat de erinde
se ilir.
DC ak mda: Do ru ak mda ark n s nd r lmesi alternatif ak ma g re daha
zordur. Se im i leminde y k n zaman sabiti L/R en az y k gerilimi ve ak m
kadar nemli bir b y kl kt r. Zaman sabiti L/R yakla k olarak end ktif
olmayan y klerde 1ms, nt motorlarda 7,5 ms, seri motorlarda 10 ms,
elektrom nat slarda ise 300 ms? dir. End ktif DC y k anahtarlamada nemli
parametreler; gerilim, y k t r (omik, end ktif veya kapasitif) ve anahtarlama
s kl d r
Kabul edilebilir s rekli termik ak m (Ith): Kabul edilebilir termik ak m, IEC
60947-4-1 e? g re yap lan s cakl k art testinde kullan lacak test ak m n n en
b y k de eridir. Bu test 8 saat s re boyunca PVC yal t ml bak r iletkenler
zerinden kontakt r terminallerine ak m uygulamas esas na dayan r. Bu
durumda kontakt r terminallerindeki s cakl k de i imi ( Q) 65?k yi
a mamal d r.
Kapama kapasitesi: Kapama kapasitesi, kontakt r n kontaklar n n hasar
g rmeden kapayabilece i ak m de eridir. G fakt r ve kapaman n s kl
kapama kapasitesine etkide bulunan fakt rlerdir. IEC 60947-4-1? de AC3
kullan m s n f i in; Ie max.motor al ma ak m ise; Kapama kapasitesi = 10 x
Ie olmal d r.
Kesme kapasitesi: Kontaklar n n ve ark s nd rme h crelerinin zarar g rmeden
ba ar yla kesilebilece i ak m de eridir. Gerilim de eri y kseldik e kesme
kapasitesi d me g sterir. IEC 60947-4-1?de AC3 kullan m s n f i in kesme
kapasitesi = 8 x Ie olmal d r.
Mekanik m r: Kontakt r n ana kutuplar ndan ak m ge irmeksizin sadece
bobini beslenerek, herhangi bir bak m i lemi gerektirmesizin yap labilecek
maksimumu kapama+a ma say s kontakt r n mekanik dayan m n belirler.
Elektriksel m r: Elektriki dayan m, kontakt r n kutuplar ndan y k ak m
ge erken, herhangi bir bak m i lemi gerektirmeksizin yap labilecek maksimum
kapama+a ma say s d r. Elektriki dayan m e itli kullan m s n flar i in
belirlenen tipik devreler zerinde yap lan testlerin sonucunda belirlenir.
AC1: Omik y kler, kapanan ak m = kesilen ak m = Ie
AC3: Sincap kafesli asenkron motorlar, Kapanan ak m = 6 Ie, Kesilen ak m = Ie
AC4: Sincap kafesli veya bilezikli asenkron motorun kesikli al mas ve ak mla
frenleme uygulamalar , kapanan ak m = Kesilen ak m = 6 Ie