Hidrolik Asansörlerde Direkt Tahrikli Sistemler

Hidrolik Asansörlerde Direkt Tahrikli Sistemler
Direkt tahrikli hidrolik asansörlerde silindir, direkt olarak kabin süspansiyonuna
bağlanmıştır ve silindirin çıkış-iniş hızı, kabin hızına eşittir. Direkt tahrikli hidrolik asansöre
ait temel elemanlar şekil 1.2’de gösterilmiştir. Endirekt tahrikli hidrolik asansörlerde benzer
elemanlar kullanılmaktadır.
Silindirler; 1 kademeli, 2 kademeli, 3 kademeli olabilir.
Direkt tahrikli sistemlerin özellikleri ise şunlardır:
Ø Yükten kaynaklanan kuvvetler, direkt olarak kuyu tabanına iletilirler.
Ø Merkezden direkt tahrikte, kuyu kesitinden maksimum kullanım sağlanır.
Ø Merkezden tahrikte raylar kuyu merkezindedir.
Ø Paraşüt tertibatına gerek yoktur, patlak boru emniyet valfi kullanılır.
Ø Merkezden tahrikte kuyu dibinde, su sızdırmaz bir silindir çukuru gereklidir.
Ø Yandan direkt tahrikte kuyu dibi derinliği, silindirin kademe sayısına göre
değişir.

Direkt tahrikli sistemler iki ana gruba ayrılmıştır:
Ø Merkezden tahrikli
Ø Yandan tahrikli
· Yandan direkt tahrikli
· Tek pistonlu
· İki pistonlu
Direkt Tahrikli Sistemler: Burada silindir, direkt olarak kabin arabasına
bağlanmıştır, Silindir çıkış/iniş hızı, kabin hızına eşittir. Uygulama modelleri ise aşağıda
belirtilmiştir.
Merkezden Tahrik Özellikleri
Tesisin kullanımında oluşan kuvvetler, direkt olarak kuyu tabanına iletilirler. Bu
nedenle kuyu, yan duvarları daha hafif tip inşa edilebilir.
Ø Kuyu alanı, maksimum seviyede kullanılabilir; silindir için kuyu kesitinde
herhangi bir hacim gerekmez.
Ø Raylar, kuyu (kabin) merkezindedir.
Ø Kabine dört taraftan giriş sağlanabilir (rayların diagonal montajı halinde).
Ø Kuvvet uygulama noktası merkezidir.
Ø Paraşüt tertibatı gereksiz, patlak boru emniyet valfi gereklidir.
Ø Kuyu dibinde su sızdırmaz bir silindir çukuru gereklidir. Çukur derinliği,
kullanılan silindirin kademe sayısına göre değişir.

Kullanım Alanı
Ø Yük ve insan asansörleri için çok uygundur.
Ø Seyir mesafesi, 30 m’ye kadar mümkündür.
Ø Taşıma kapasitesi, 20.000 kg’a kadar çıkabilir.
Ø Büyük kabin alanları için uygundur.
Yandan Tahrik, Tek Silindir: Burada silindir konumu yanda olup silindir tabanı,
kuyu dibine; silindir başlığı ise kabin arabasının üst çerçevesine direkt olarak bağlanmıştır.

Özellikleri
Ø Yükten kaynaklanan kuvvetler, direkt olarak kuyu tabanına iletilir.
Ø Kuyu alanı kullanımı, yana monte edilen silindir nedeniyle biraz daha düşüktür.
Ø Raylar, kuyu(kabin) merkezinde değildir.
Ø Mesnet mesafelerine göre ray kesiti büyüyebilir.
Ø Kabine üç taraftan giriş sağlanabilir.
Ø Kuvvet uygulama noktası, kabin alanı dışındadır.
Ø Paraşüt tertibatı gereksiz, patlak boru emniyet valfi gereklidir.
Ø Kuyu dibi derinliği, kullanılan silindir kademe sayısına göre değişir.
Kullanım Alanları
Ø Yük ve insan asansörleri için uygundur.
Ø Seyir mesafesi tek kademeli silindirde 3.7 m; 2 kademeli silindirde 7m; 3
kademeli silindirde taşıma kapasitesi 2.000 kg’a kadar mümkündür.
Yandan Tahrik, Çift Silindir: Bu arada silindir montajı diagonaldir. Silindirlerin
aynı anda hareketini sağlamak, kabin taşıyıcı konstrüksiyonun rijitliği ile mümkündür. Bu
konstrüksiyonun özellikle köşe noktalarından oluşacak momentlere mukavemet gösterecek
takviyelerin öngörülmesi gerekmektedir.
Özellikleri
Ø Fizikten kaynaklanan kuvvetler, direk olarak kuyu tabanına iletilir.
Ø Yanlara monte edilen silindirler nedeniyle kabin alanı biraz daralır.
Ø Kabine iki taraftan giriş sağlanabilir.
Ø Kuvvet uygulama noktası, kabin merkezi olmakla beraber; merkezden kaçık
yüklemelerde hafif yükün olduğu taraf, kabin arabasının müsaade ettiği ölçüde
önceden kalkar. Diğer silindir bunu takip eder.
Ø Paraşüt tertibatı gereksizdir, ancak her iki silindir için patlak boru emniyet valfi
öngörülmelidir. Silindirlerin birbirine özel tasarımlı hidrolik boru ve rekorlar ile
bağlanması durumunda bağlantı T’sine bir adet emniyet valfi takılması
yeterlidir. İki silindirin birbirlerine bağlantısında hortum kullanılması
sakıncalıdır.

Kullanım Alanları
Ø Yük ve insan asansörleri için uygundur.
Ø Seyir mesafesi, 3 kademeli silindirde 10 m’dir.
Ø Taşıma kapasitesi 10.000 kg’a kadar mümkündür.
Endirekt Tahrikli Sistemler: 1:2 ters palanga sisteminden kaynaklanan tahrik
nedeniyle silindir stroku, seyir mesafesinin yarısı kadardır. Silindir çıkış/iniş hızı da kabin
seyir hızının yarısı kadardır.
Burada silindire uygulanan kuvvet ise kabin ağırlığı ve taşıma kapasitesinin iki katı ile
piston, makara ve halat ağırlıklarının toplamı kadardır. Kılavuzlamada sürtünme kayıplarını
asgariye indirmek amacıyla kılavuz paten yerine kılavuz makara kullanımı tercih edilmelidir.
Yandan Tahrik (Semer Tipi)
Özellikleri
Ø Kuvvetler, direkt olarak kuyu tabanına iletilir.
Ø Kuyu alanı kullanımı, yana monte edilen silindir nedeniyle biraz azalır.
Ø Kabine üç taraftan giriş sağlanabilir.
Ø Kuvvet uygulama noktası kabin alanı dışındadır.
Ø Yüksek irtifalarda bile silindir için ilave bir kuyu çukuruna gerek yoktur.
Ø Paraşüt tertibatı gereksiz, patlak boru emniyet valfi gereklidir.
Kullanım Alanı
Ø Yük ve insan asansörleri için uygundur.
Ø Seyir mesafesi, 35 m’ye kadar mümkündür
Ø Taşıma kapasitesi, 2.000 kg’a mümkündür.
Yandan Tahrik, Çift Silindir: İki silindir kullanılan bu sistemde silindirlerin senkron
çalışmasını sağlamak için kabin çerçevesinin rijit bir yapıya sahip olması şarttır.
Özellikleri
Ø Kuvvetler, direkt olarak kuyu tabanına iletilir.
Ø Kuyu alanı kullanımı, iki silindir dolayısıyla azdır.
Ø Silindir için ilave bir kuyu çukuruna gerek yoktur.
Ø Paraşüt tertibatı gereklidir.

Kullanım Alanları
Ø Yük ve insan asansörü olarak kullanılabilir.
Ø Seyir mesafesi, 35m’ye kadar mümkündür.
Ø Taşıma kapasitesi, 8.000 kg civarındadır.
Sanayileşmiş ülkelerde son senelerde artan hidrolik asansör talepleri, hidrolik
asansörün teknolojik olarak gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. Birkaç sene öncesine kadar
hidrolik asansörlere verilen sınır değerleri, bugün artık geçerliliğini yitirmiştir. Seyir
mesafesi ve hızı ile ilgili burada verilen rakamlar, sınır değerleri ol

mayıp genelde uygulanan
değerlerdir. Hidrolik tahrik grupları üreten birçok firma, bu rakamların çok daha üzerindeki
kapasitelerde üretim yapabilmektedir.

2009-12-02_214141

a) Merkezden Direkt Tahrikli Hidrolik Asansör
Bu sistem, genellikle özel dizaynlar istendiğinde kullanılır. Paraşüt sistemi gerekli
değildir ve çok kademeli bir piston sayesinde uzun bir seyahat mesafesi elde edilebilir. Bu
sistemin dezavantajı, silindiri yerleştirmek için bir delik açmanın gerekliliğidir (şekil 1.13).

2009-12-02_214218

2009-12-02_214247

Resim 1.13: Merkezden tahrikli hidrolik asansörün kuyu dibi görüntüsü
Merkezden tahrikli hidrolik asansörlerde kuyu, üstteki şekilde görüldüğü gibidir.
Hidrolik başka bir alandan motor yardımıyla pistona pompalanacaktır. Hidrolik tankı ve
pompa motoru, yer kapladığından kuyu dibinde muhafaza edilemeyecektir. Kuyu dibinde
herhangi bir nedenle yağ sızımına engel olmak gerekir.
b) Yandan Direkt Tek Pistonlu Hidrolik Asansör
Bu sistemde süspansiyon ile piston arasında direkt bağlantı vardır. Genellikle seyahat
mesafesi kısa olan montajlarda kullanılır. Ancak kademeli teleskobik piston kullanılarak
seyahat mesafesi uzun olan yerlerde de kullanılabilir. Asansörde paraşüt sistemine gerek
yoktur.

2009-12-02_214321

Şekil 1.4: Yandan direkt tek pistonlu hidrolik asansör
Yandan direkt pistonlu hidrolik asansörlerde, kabini bir platform gibi kaldırma kuvveti
uygulanır. Bu tip bir asansörde durak sayısı azdır. Böylece sisteme uygulanan yük miktarı
değişecektir. Kabine uygulanan kuvvete karşı yolcu sayısına bağlı yük miktarı da artacaktır.
Direkt tahriklerde piston kolunun uzatılması, maliyet ve kullanım açısından uygun
olmamaktadır. Piston kolu uzadığı zaman kademelendirilmesi gerekmektedir. Bu ise daha
çok hidrolik ihtiyacını doğurmaktadır. Bunu pompalamak için daha güçlü motor kullanılması
gerekmektedir. Böylece maliyet artmaktadır. Bu tip asansörler, alışveriş merkezlerinde
dekoratif olarak panoramik kabinlerle kullanılır.

2009-12-02_214357

Şekil 1.5: Yandan direkt tek pistonlu hidrolik asansör
c) Yandan Direkt İki Pistonlu Hidrolik Asansör
Bu sistem; kısa seyahat mesafesi, geniş yük asansörleri için kullanılır. Silindirler şekil
1.6’da görüldüğü gibi diyagonal veya proje dizaynının seçimine göre tersi şekilde monte
edilebilir. Ray patenleri, genellikle kama tipi olup özel bir malzemeden yapılmıştır.

2009-12-02_214430

2009-12-02_214457

Posted in Genel.