DC Motor ve Parçaları

DC Motor ve Parçaları
Doğru akım motorları, doğru akım elektrik enerjisini dairesel mekanik enerjiye
dönüştüren elektrik makineleridir. Yapıları DC generatörlere çok benzer.

Endüvi
Endüvi; DC dinamo, DC motor ve AC seri motorun, dönen kısmıdır. Bu eleman, 0,3-
0,7 mm kalınlığında çelik saclardan yapılmış silindirik gövde üzerine açılmış ve oluklara
yerleştirilmiş sargılardan oluşmuştur. Endüvi sargılarının uçları, bakır dilimlerinden yapılmış
olan ve üzerine fırçaların temas ettiği kısma (kolektöre) bağlanmıştır. Şekil 1.20’de
endüvinin yapısı verilmiştir.

2009-10-17_011047

Şekil 1.20: DC motor endüvisisinin yapısıGövde
DC ya da AC ile çalışan makinelerde N-S kutuplarının oluşturulması için yapılmış
olan sargıların yerleştirildiği kısma indüktör denir. Küçük makinelerin indüktörleri doğal
mıknatıstan yapılırken, yüksek güçlü makine indüktörleri Şekil 1.21’de görüldüğü gibi
bobinlerle oluşturulur.

2009-10-17_011128

Şekil 1.21: DC-AC motorların gövde ve statorları

Fırçalar ve Donanımları
DC ve AC ile çalışan kolektörlü makinelerin kolektöre basan parçalarına fırça (kömür)
denir. Şekil 1.22’de görülen fırçalar, makinenin akım ve gerilim değerine göre farklı
özelliklerde (sert, orta sert, yumuşak karbon, karbon-bakır alaşımlı vb.) üretilir. Fırçaların
kolektöre düzgünce basmasını sağlamak için baskı yayları kullanılır. Fırçalar aşınıcı
olduğundan zamanla biter. Bu durum makinenin sesinden, kolektörde aşırı kıvılcım
oluşmasından anlaşılabilir.

2009-10-17_011230

Motor Yan Kapakları
Gövde ve kapaklar motoru dış etkilere karşı korumak için alüminyum, demir ya da
demir alaşımından üretilir. Rotorun stator içinde merkezi olarak yataklanması görevini ise
kapaklar yapar. Şekil 1.23’ü inceleyiniz.

2009-10-17_011312