ASANSÖR KABİN FREN SİSTEMİ
Elektromekanik asansörlerde yaklaşık 50 yıldır yaygın olarak kullanılan güvenlik
sistemlerinden bir tanesi de paraşüt ve frenleyicisidir. Asansörün ana hareketi yapan
kısmından bağımsız, başka bir yere yerleştirilen bu sistemler, asansör kabininde herhangi bir
nedenle oluşabilecek kontrol dışı bir hızlanma olduğunda devreye girerler.
Prensip olarak, paraşüt sistemler genelde aşağı olmak üzere (bazen yukarı yönde de
olabilir) kabin hızında beklenmedik bir artış söz konusu olduğunda devreye girip kabini ve
dolayısıyla da içindekileri korurlar. Örneğin, hızı 1 m/sn olan bir asansör, normal hız
değerini %15 aştığında, yani hızı 1,15 m/sn olduğunda bu sistem devreye girer.

Paraşüt ve
frenleyici sisteminde iki adet frenleyici kullanılmaktadır. Bunlardan biri yukarı frenleme
yaparken diğeri de aşağıya doğru frenleme yapmaktadır.

Frenler, asansör kabini ile birlikte raylara yerleştirilirler. Frenler bir mekanizma
yardımıyla aynı anda hareket ederler. Rayın kalınlığı 9 mm olup, iki tarafta da 4 mm gibi bir
boşluk bulunmaktadır. Güvenlik sistemi tarafındaki çelik halatın kalınlığı 6 mm’dir. Paraşüt
yani regülatör, hız ölçme görevi görürken normal hızdan öngörülen bir değerin üzerinde
sapma meydana geldiğinde, merkezkaç kuvvetinin etkisini kullanan bir mekanizma
sayesinde kilitlenme gerçekleşir ve çelik halatın ilerlemesini frenler durdurur. Devreye girme
için gerekli olan kuvvet yay vasıtasıyla ayarlanır.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, paraşüt yani regülâtörden geçen halatın taşıyıcı
halat olmamasıdır. Bu halat sadece frenleme maksadıyla kullanılır. Asansör kabininin
üstünden frenleyici ile çıkan halat, regülatör kasnağından geçerek tekrar aşağıya iner ve
makine dairesindeki bir kasnaktan da geçtikten sonra asansör kabininin alt tarafına bağlanır

Hız sapması meydana geldiğinde, yukarıda kilitlenen paraşüt sistemi aşağıya doğru
gitmek isteyen asansör kabinine izin vermeyecektir. Bu esnada halatta çok yüksek
gerilmelerin oluşmasını engellemek için frenler de devreye girer ve kabin aşağıya doğru
inmek istediğinde frenleri de kendine çeker ve halat sıkışır. Böylece asansör kabini hem
mukavemet açısından hem de güvenlik açısından iyi bir şekilde durmuş olur. Eğer bu
sistemde sadece paraşüt kullanılsaydı da, frenler kullanılmasaydı, paraşütün blokaj anında,
fiziksel olarak aşağıya doğru izafi hareketi sıfırlamaya çalışacak olan kabin, yapısına ve
ağırlığına göre halatı koparırdı ya da paraşüt sistemine zarar verirdi. Ayrıca durmada
oluşabilecek çok yüksek ivme değerleri de insan sağlığı açısından zararlıdır.