TEİAŞ  Yüksek Gerilim İş Güvenliği Yönetmeliği
Madde 57 – Orta ve yüksek gerilim tesislerine görevlilerin dışındaki şahısların girmesi
yasaktır. Ancak diğer şahısların tesislere girmesi özel izinle, görevli bir elemanın
kontrolünde ve kişisel koruyucu kullanmaları ile mümkün olacaktır.
Madde 58 – Kesici ve ayırıcıların manevraları gerilim altında çalışma sayılmayacaktır.

Madde 59 – Stanka ile manevra yapılması gereken ayırıcıların manevralarında
mutlaka stanka kullanılacaktır. Gerek stanka ile manevra yapılan ayırıcıların, gerekse
mekanik kollu ayırıcıların manevralarında izole eldivenler, baret, izole ayakkabı ve tesisatın
özelliğine göre seyyar izole halı (2x1m) veya tabure kullanılacaktır.
Madde 61 – Orta gerilim tatbik edilmiş iletkenlere, izole eldivenlerle dokunulmayacak
ve bu iletkenler üzerinde sapı yalıtılmış aletlerle çalışılmayacaktır. Çalışılması gerektiğinde
enerjili çalışmaya uygun aletlerle çalışılacaktır. Hat ayar ünitesi üzerinde yapılacak
çalışmalarda izole eldiven kullanılmalı ve temas sırasında kutu üzerindeki topraklama bıçağı
kapatılmalıdır. Şalt sahası çalışmaları izole halı üzerinde ve tüm ölçü aletleri topraklanmış
durumda iken yapılmalı, koaksiyel kablo ekranı ve tuner, konsol toprağına iyi bir şekilde
irtibatlandırılmış olmalıdır. Sızdırma bobinlerinin toprak bağlantılarının güvenilirliğinden
emin olunmadan ve hattın enerjisi kestirilmeden KESİNLİKLE canlı uç üzerinde
çalışılmamalı ve bu uç açılmamalıdır.
Madde 62 – OG ve YG tesislerinde her türlü çalışmalar aşağıdaki işlemlerden sonra
yapılacaktır.
-İşlemlere başlamadan önce mutlaka iş görev emri düzenlenecektir.
-Üzerinde çalışılacak teçhizatı gerilimsiz bırakmak için önce kesiciler, sonra ayırıcılar
açılacaktır.
-Kesici ve ayırıcıların her fazının teker teker açık olduğu gözle ve uygun araçlarla
kontrol edilecektir.
-OG şalt tesislerinde hücre kapıları ile bara ayırıcıları arasında bir kilit tertibatı
olacaktır. Bu kilitleme tertibatı, fidere ait bara ayırıcıları açılmadan hücre kapısının
açılmasını önleyecek şekilde olacaktır.
-Tesisin güvenlik altına alınması amacıyla kesme cihazları ile kumanda tertibatı
üzerine GÜVENLİK KARTLARI, İKAZ VE İHBAR levhaları konacaktır.
-Çalışma yerinde gerilim yokluğunun kontrolu iletkenlerin her biri üzerinde, neon
lambalı gerilim kontrol stankası, hat tüfeği ve benzeri özel aletler yardımı ile yapılacaktır.
Çıplak iletkenlerin el ile atılması şeklinde deneme yapılması yasaktır.
-Gerilim yokluğu tesbit edilince mahalli topraklama ve kısa devre etme işlemleri,
çalışma yerinin mümkün olduğu kadar yakınında ve çalışma yerini besleyebilecek bütün
kollar üzerinde yapılacaktır. Topraklama ayırıcılarının kapatılmış olması halinde dahi bu
işlem aynen uygulanacaktır.
-Yukarıda anlatılan işlem enerji kaynaklarından ayrılmış olan hat parçaları üzerinde
de yapılacaktır. Çünkü bu parçalar atmosferik aşırı gerilimler veya endüksiyon tesirinde
kalmış olabilirler.
-Topraklama ve kısa devre yapma işlerinde izole eldivenler, baret, izole ayakkabı,
izole halı veya izole tabure ile stankalar kullanılacaktır.
-Topraklama ayırıcısı bıçaklarının hepsinin kapalı olması şarttır.
-Çalışma yeri; levhalar, bayraklar, flamalar, kordonlar, bariyerler vb. işaretlerle
sınırlanacaktır.
-Tesislerin müsait olduğu hallerde, gerilim altında kalmış bulunan kısımlarına
yaklaşılmasını yasaklayıcı levhalar konulacaktır.
-Tersten enerji gelmesi ihtimali bulunan fider hücrelerine “Bu Fidere Tersten Enerji
Gelebilir” ibaresi taşıyan uyarı levhaları asılacaktır.

-Statik kondansatörlerin bulunduğu yerlerde her işlemden önce kondansatörler
boşaltılacaktır. Boşaltma tertibatı bulunsa bile, kondansatörlerin her hangi bir çalışmadan
önce bütün uçlarının topraklanması şarttır.
Madde 63 – O.G. ve Y.G. tesislerinde insanın temas olasılığı bulunan hücre kapısı,
kesici şasesi, ayırıcı kolu vb. metal aksamın toprak şebekesi ile irtibatını sağlayan
topraklama iletkenlerinin gözle görülen kısmı üzerinden geçiş dirençleri periyodik olarak
kontrol edilecek ve bu işle ilgili çalışmaların sonucu kaydedilecektir.
Madde 65 – İşaret, bayrak, flama, plaka, tehlike uyarı bandı, levha, güvenlik kartları ve
benzeri güvenlik malzemeleri ile, kısa devre ve topraklama tertibatı kaldırılmadan tesisat
gerilim altına alınmayacaktır.
Madde 66 – Yüksek gerilim şalt sahalarında bulunan kesici ve ayırıcıların hangi fidere
ait olduğunu gösterir yazılı levhalar, uzaktan okunabilecek şekilde teçhizatın uygun yerlerine
asılacaktır.
Madde 67 – OG fider ve hücrelerinin isimleri, tek hat şemaları ve manevra talimatı,
hücre kapısı üzerine bir levha olarak asılacaktır. Ayrıca hücrenin arka fensi ve bina dışındaki
geçit izolatörü altına da fider isimlerini belirten levhalar asılacaktır. TM’nin en az 50x100cm
boyutunda bir tek hat şeması kumanda odasına asılacaktır.
Madde 68 – OG hücrelerinde çalışma bittikten sonra gerekli güvenlik önlemleri
kaldırılacak, korunma kapıları kapatılacak daha sonra enerji verilecektir.
-Bir transformatörün yağ seviyesinin kontrolünde kibrit ve benzeri alevli aydınlatma
araçları kullanılmayacaktır.
-İşletmede çalışan güç trafoları ve reaktörler gibi teçhizatlarla yağ depolanan tanklarda
herhangi bir nedenle araştırma yapmak gerektiğinde gerekli emniyet tedbirleri alınmadan
(yağın boşaltılması, tank içerisindeki havanın sirküle edilmesi, gaz maskesi takılması vb.)
tank içerisine girilmeyecek ve teçhizat üzerinde kaynak yapılmayacaktır.
-Akım ölçü trafoları servisteyken sekonder devrelerinin açık kalmaması için gerekli
önlemler alınacaktır. (Akım trafolarının sekonderleri beslediği aletler üzerinden kapalı devre
edilecektir.)
-Gerilim ölçü trafolarının sekonderleri, bağlı herhangi bir alet yoksa uçları açık
bırakılacaktır.
Madde 71 – Transformatör merkezlerindeki OG sigortaları, ancak ayırıcı açıldıktan ve
gerilimi kesildikten sonra sigortanın her iki tarafında gerilim bulunmadığı kontrol edilecek
ve daha sonra orijinali ile değiştirilecektir. Gerilimi kesmek mümkün olmayan hallerde
sigorta değiştirmek zorunda kalınırsa, sigorta değiştirme pensi, baret, izole eldiven, izole
tabure veya izole halı kullanılacaktır.
Madde 72 – Şalt sahalarında stanka, merdiven vb. insan boyunu aşan uzunluktaki
malzemeler yere paralel olarak taşınacaktır.
Madde 73 – Kesici, ayırıcı vb. cihazlarının açılmasından sonra, gerilim altında kalmış
kısımlarla temas veya ark atlaması gibi herhangi bir tehlikenin bulunduğu hallerde, iş
güvenliği tedbirleri alınmadan sigortaları değiştirilmeyecektir.
Madde 74 – Direk tipi dağıtım güç trafolarında yapılacak çalışma türü ne olursa olsun
gerilim önce AG den daha sonra OG den kesilecektir. Gerilim kontrolü yapılarak gerilimin
olmadığı görüldükten sonra topraklama ve kısa devre işlemi yapılarak çalışmaya
başlanacaktır.
Madde 75 – Harici tip sigortalı ayırıcılarda sigorta değiştirme işlemi; her iki taraftan
sigorta gerilimsiz bırakıldıktan ve kontrol edildikten sonra yapılacaktır.
-OG güç transformatör sigortalarının değiştirilmesinde; önce AG şalterleri sonra OG
ayırıcıları açılacaktır.
-Sigorta alt ve üst uçları topraklanarak diğer fazlarla kısa devre yapılacak, daha sonra
sigorta değiştirilecektir.
-Ayırıcı bıçakları açıkken üst kontaklarda gerilim var ise o direk enerji altında
olacağından bu durumda sigorta değiştirme işi yapılacaksa gerilim altında yapılan çalışma
kuralları uygulanacaktır.
Madde 99 – Genel korunma önlemleri
1.Çalışma sırasında insan sağlığına ve teçhizata zarar vermeyen parlayıcı–patlayıcı
özelliği olmayan temizleyiciler kullanılacaktır.
2.Klorlu eriticilerle her türlü çalışma sırasında sentetik kauçuk veya lastik eldivenler
ile koruyucu gözlük kullanılacaktır.
3.Klorlu eriticilere çıplak elle dokunulmayacaktır.
4.Klorlu eriticiler koklanmayacak ve yakınında sigara içilmeyecektir.
5.Yağdan temizleme işlemlerinde karbon tetra klorür, trikloretilen, benzen vb.
kimyasal madde kullanılmayacaktır.
6.Püskürtme tabancası ile klorlu eriticiler kullanılmayacaktır.
7.Yağı temizleme işleri geniş ve iyi havalandırılmış bir yerde yapılacaktır.
8.Eriticiyi toplamak için toplayıcı kabı olan bir masa üzerinde çalışılacaktır.
9.Buharı emen bir vantilatörle zehirli buharlar emilecektir.
10.İçinde az sıvı bulunan derin bir kap kullanılacaktır.
11.Klorlu eriticiler mutlaka orijinal ve etiketli ambalajında saklanacak, gelişi güzel
kaplara konulmayacaktır.
12.Çalışılan yer çok dar veya havası kirli ise portatif vantilatörün emici hortumu
çalışılan yere yakın konulacaktır.