Statik Elektrik ve Oluşumu

Statik Elektrik ve Oluşumu
Yüklerin birbirleriyle etkileşimi sonucunda ortaya çıkan kuvvete elektrostatik kuvvet
veya durgun elektrik denmektedir.
Elektrostatik, kalbimizin çalışmasından, şimşek ve yıldırımlara, atom içindeki
yüklerin etkileşimlerine kadar geniş bir alandaki fiziksel olayları inceler.
Tabiattaki statik elektriğe en büyük örnek şimşek ve yıldırımdır.

Çıplak ayakla halı üzerinde yürürken ayaklarımızın karıncalanması statik
yüklerdendir.
Çalıştığımız ortamdaki malzemelerle de sıkça temas halinde olmamız malzeme
üzerindeki yükleri üzerimize çekmemize neden olur

İnsanların statik elektrik yüklenmesi yürüme esnasındaki sürtünmelerden, araçlara inip
binmesinden, çalıştıkları masadan, giymiş-çıkarmış oldukları elbiselerden olabilir. Aşağıdaki
tabloda insanların hareketleri esnasında oluşan bazı statik elektrik miktarları ve bunları
oluşturan unsurlar verilmiştir

Oluşan Elektrostatik Voltaj Değerleri
Statik elektriği oluşturan Faktörler
% 10 – % 20 Nem Ortamı %65 – %90 Nem
Ortamı
Tezgah Üzerinde Çalışma Yaparken 6000 Volt 100 Volt
Vinylex Kaplanmış Zeminde Çalışırken 7000 Volt 600 Volt
Plastik Klasör Taşırken 7000 Volt 150 Volt
Vinylex Kaplı Zeminde Yürümek 12000 Volt 250 Volt
Polyester Çanta Tezgahtan Kaldırılırken 20000 Volt 200 Volt
Halı Üzerinde Yürümek 35000 Volt 1500 Volt

Statik elektriği oluşturan faktörler ve miktarları
görüldüğü gibi ortamdaki nem oranı arttıkça statik enerji miktarı
azalmaktadır. Statik yüklenmeler yüksek voltaj değerlerinde olduklarından bazen görünür
hale de gelebilirler. Işığın görünür hale gelebilmesi için en az 6000-7000 Volt civarında
olması gerekir. Örneğin, yün kazak çıkartılırken ve manyetolu çakmaklardaki görünür ışık
yaklaşık 7000 Volt’luk değerde atlama yapan statik yüktür.
Statik yükün voltajı çok fazla olmasına karşın, akımı çok zayıftır. Akımı voltaj ile
doğru orantılı olsaydı, birçok yüksek voltaj trafosu ile ilgilenen televizyon tamircisi çırağı
yetişmezdi herhalde.
Uçaklarda statik elektrik, hem fırtınalı havalarda üzerlerine düşen yıldırımın etkisiyle
hem de kabin içindeki elektronik elemanların yaydığı, kabloların oluşturduğu, insanların
kabin içindeki malzemelere sürekli sürtünmesi ile de oluşmaktadır. Yolcu kabinlerine
konulan ek teçhizatlar ve diğer malzemeler uçaktaki statik elektrik yükünü 25 bin volta kadar
çıkarmaktadır.