Thyristörlü Universal Motor Hız Kontrol Devresi Şekil 1.20 – Universal motor hız kontrol devresi Şekil 1.20 ‘de yarım dalga sadece pozitif alternanslarda çalışan hız kontrol devresi görülmektedir. Thyristörün iletim gerilimi P1 potansiyometresi ve D1 diyodu üzerinden sağlanmaktadır. P1 direnci artırıldığında gecikme açısı büyür ve hız azalır. P1 direnci azaltıldığında ise gecikme açısı büyür ve hız […]
Thyristörlerle Motor Devir Sayısı Değiştirme Şekil 1.19 – Thyristörle bir şönt motorunun hız kontrolü devresi Şekil 1.19 ‘da bir şönt motorun thyristörle hız kontrolü devresi görülmektedir. Alternatif gerilim köprü diyodlarla tam dalga doğrultularak şönt motora verilmektedir. Şönt motorlarda endüvi geriliminin değişmesi prensibine göre hız ayarı yapılır. E-F sargısı endüktör sargısı olup, doğrultulan gerilime direkt bağlanmıştır. […]
Thyristörlerle Motor Dönüş Yönünü Değiştirme Şekil 1.18 – D.A motorlarda thyristörlerle dönüş yönünün değiştirilmesi Şekil 1.18 ‘de bir doğru akım motorunun iki thyristör kullanılarak devir yönünün değiştirilmesi görülmektedir. Doğru akım motorunun uyartım sargıları gösterilmemiş olup, ayrı bir D.A. kaynağından sürekli beslenmektedir. Alternatif akım kaynağına bağlı olan devre, thyristörlerle yarım dalga doğrultularak motora verilir. S1 anahtarı […]
Thyristörün Şalter Olarak Kullanımı Şekil 1.17 – Thyristörün Şalter Olarak Kullanımı Şekil 1.17 ‘deki devrede S anahtarı açıkken her iki tyhristör tetikleme gerilimi alamayacağından yalıtımdadır, devreden akım geçmez. S anahtarını kapatalım. Alternatif gerilimin (+) alternansında Th1 thyristörü G ucuna D2 ve R üzerinden bir gerilim uygulanarak iletime geçirilir. Alternatif gerilimin (-) alternansında Th2 thyristörünün G […]
Thyristörlü Faz kontrol Devresi Şekil 1.15 – Thyristörlü Faz Kontrol Devresi Şekil 1.15 ‘deki devrede alternatif gerilim uygulandığında, anoda pozitif geldiği alternansta C kondansatörü dolmaya başlar. Thyristörün iletime geçebilmesi için C kondansatörü gate tetikleme değerine kadar şarj olmalıdır. P potansiyometresi ile C kondansatörünün şarjı geciktirilir. Pozitif alternansta thyristörün 0-180° arasında P potansiyometresi ile ne zaman […]
Thyristörün Alternatif Akımda Çalışması Şekil 1.14 – Thyristörün Alternatif Akım Devresinde Çalıştırılması Thyristörler tek yönlü akım geçirdikleri için, alternatif akımın yalnızca bir alternansında iletken olurlar. 50 frekanslı şebekemizde saniyede 50 kez iletken, 50 kez yalıtkan olur. Yani anot +, katot – alternansa geldiğinde iletime geçebilmektedir. Alternans yön değiştirdiğinde ise yalıtımda kalır. Şekil 1.14 ‘de thyristörün […]
Thyristörün Sağlamlık Kontrolü ve Ayaklarını Avometre ile Bulunması Şekil 1.13 – Thyristörün sağlamlık kontrolü Şekil 1.13 ‘deki bağlantıda en az 3 voltluk gerlime sahip bir avometre kullanılmalıdır. Avometreyi direnç kademesine (R x 1) getirelim. Avometre içindeki pile göre (+) uç thyristörün anoduna, (-) uç ise thyristörün katoduna bağlanır. Avometre uçlarına göre ise avometrenin (-) ucunun […]
Doğru Akımda İletime Geçen Tyhristörün Yalıtımı DC gerilimde iletimde olan thyristörün gate akımı kesilse de "IH" tutma akımına kadar iletimi devam eder. İletime geçen bir thyristörü yalıtıma geçirmek için çeşitli metotlar vardır. Bunlardan en çok kullanılanları: 1. Seri anahtar kullanarak 2. Paralel anahtar kullanarak 3. Ters gerilim uyguluyarak (kapasitif) durdurmadır. Şekil 1.9 – Thyristörün Seri […]
Tyhristörlerin Çalışması ve Doğru Akımda İletimi Şekil 1.5 ‘de thyristörün anot – katot uçlarına doğru polarmalı bir gerilim uygulanmıştır. Bu durumda devreden sızıntı akımı dışında akım geçmez. Gerilim belli bir değere kadar artırılırsa thyristör iletime geçer. Bu andaki thyristör akımı devreye bağlanan bir yük ile sınırlandırılmaktadır. Şekil 1.6 ‘da thyristör anot – katot uçlarına ters […]
Thyristörün Transistör Eşdeğeri Şekil 1.4 ‘de katot kapılı thyristörün iki transistör ile yapılmış eşdeğer devresinin anoduna bir yük bağlayalım. Anoduna pozitif, katoduna negatif gerilim uygulanmaktadır. Şekil 1.4 – Thyristörün transistör eşdeğeri Geyt ucuna pozitif bir gerilim uygulandığında NPN tipi T2 Transistörünün beyzinden emiterine doğru küçük değerde I1 akımı akar. Böylece T2 transistörü iletime geçecek ve […]