Reaktif Güç Kontrol Rölesi

Reaktif Güç Kontrol Rölesi
1.6.1. Yapısı
Reaktif güç kontrol rölesi otomatik olarak ayarlanan güç kat sayısına ulaşmak için
kondansatörleri devreye alıp çıkartma görevini yapan elektronik cihazdır. Gösterge,
kıyaslama ünitesi ve çıkış röle devre katlarından oluşur. Sistemde bulunan gerilim ile çekilen
akımın faz farkını algılayarak, çıkış röle gurubu aracılığı ile kondansatörleri kumanda eder.
Güç kat sayısı düşünce kondansatörleri sıralı olarak devreye alır. Bir yandan da değişen güç
kat sayısını ölçerek döngüsel kontrol yapar. Ayarlanan güç faktörünü sağlayacak kadar
kondansatörü devrede tutar. Tek fazın akım bilgisi ile işlem yapan röleler yanında üç fazın
da akımına göre işlem yapan röleler mevcuttur.

1.6.2. Çalışması
Tranformatör, elektrik motorları gibi endüktif yükler, mıknatıslanma akımlarından
dolayı şebekeye reaktif yük getirirler. Bu reaktif yükler bulundukları devreye kondansatörler
bağlanarak azaltılır veya yok edilirler.
Reaktif güç kontrol röleleri, merkezi kompanzasyonda seçilmiş kondansatör
gruplarının bataryalarını devreye alarak veya çıkararak güç kat sayısı değerini, kullanıcı
tarafından ayarlanan güç kat sayısı değerine getirmeye çalışırlar.

1.6.2.1. Reaktif Güç Kontrol Rölesinin Ayarlanması
% ayarı: Bu potansiyometre % 30 ayar noktasına alınır. Belirli bir çalışma sonunda aktif
ve reaktif sayaç değerleri kaydedilerek oranlaması yapılır. Reaktif enerjinin aktif enerjiye
oranı 0,33’ ten az olmamalıdır. Bu kritere bağlı olarak % ayarı, %30, 20, 10 noktalarında
tutulabilir.
C/k ayarı: Bu tuşa basıldığında o anki C/k oranı displayde belirir. Aşağı- yukarı tuşları
kullanılarak 0,00-2,00 değerleri arasında 0,05 hassasiyetle ayar yapılır. Bu tuş ile kullanılan
kondansatör gruplarının akım trafosu dönüştürme oranı ile uyumlu çalışması sağlanır.
C/k ayarı hesabı:
C = İlk kademe kondansatör gücü, k = Akım trafosu dönüştürme oranı
ÖRNEK: 1. kademe kondansatör gücü 5 kvar olan bir tesiste akım trafosu dönüştürme
oranı 500/5 olduğuna göre C/k oranını bulunuz.
ÇÖZÜM: C/k = 5 / (500/5) = 0,05 olarak bulunur.
Ayrıca reaktif rölenin C/k oranının k1 gibi bir çarpanı var ise k1 x C/k şeklinde
hesaplanır ve aşağı-yukarı tuşları ile bu değere ayarlanır.