Led Nedir ? Kullanım Alanları ve Dış ve İç Mekan Aydınlatmada Kullanımı Nasıldır

Led Nedir ?
Led kelimesi Light Emitting Diode’unkısatması olarak kullanılmaktadır. Dilimize Işık Yayan Diot olarak çevrilebilir.Yapay işık kaynaklarından en son bulunanıdır. Ampül veya fluoresanların yaydığıışıktan bambaşka bir yöntemle ışık oluşturması ve bazı avantajlı yanları ledleribilimin popüler konularından biri yapmıştır.
P ve N tipi yarı iletken katmanlar(Led çipi), yansıtıcı yüzey ve iletken alanlarbir ledin yapısını oluşturur.
Diğer yapay ışık kaynaklarında olduğı gibi ledlerde de ışık, elektrik enerjisikullanılarak oluşturulur. Diyotun içerisindeki elektron ve elektron yitirip "+" yük kazanan bölge(deşik) birleşerek bir ışıma meydana gelmektedir. Bu ışımanınenerjisi deşik ve elektronlar arasındaki enerji farkı kadardır. Led çipi türüdeğiştikçe aradaki enerji farkı da değişmekte, bu ışığın dalga boyunun dolayısıylarenginin farklı olmasını sağlamaktadır. Bu şekilde birçok renk elde etmek mümkündür.
led Şema
LEDin hangi renkte ışık yayması isteniyorsa galyum, arsenit, alüminyum, fosfat, indiyum, nitrit gibi kimyasallardan belirli ölçülerde yarı iletken malzemeye ilave edilir. (GaAIAs, GaAs, GaAsP, GaP, InGaAIP, SiC, GaN). Böylece LED çipinin istenen dalga boyunda ışıma yapması sağlanır. Örneğin kırmızı renk (660nm) için GaAlAs, sarı renk (595nm) için InGaAIP, yeşil renk (565nm) için GaP, mavi renk (430nm) için GaN kullanılır.
LED’ler diğer ışık kaynaklarından farklı olarak sadace bir renk üretmektedirler. Bilindiği gibi gün ışığı tüm renklerin karışımıdır. Bu karışım ise beyaz ışığı oluşturmaktadır.
Diğer ışık kaynaklarında örneğin kırmızı ışık elde edilmek isteniyorsa, beyaz ışığın önüne yerleştirilen kırmızı bir katman dışarıya sadece kırmızı ışığın geçmesini sağlıyor, diğer ışınlar içerde kalıyordu. İşte diotların aydınlatmada en önemli katkısı sadece bir renk üretmesi, fazladan renkler ortaya çıkarmamasıdır. Bir LED kırmızı yeşil mavi gibi tek renk ışık yaymaktadır.

Bu avantaj, konu beyaz ışık olduğunda dezavantaja dönüşmekte. Tüm ışık türleri beyaz ışığı oluşturduğu için tek dalga boyundan beyaz ışık üretmek mümkün değildir. Bu sorunu çözmek için iki yöntem uygulanmaktadır.
– Kırmızı, mavi ve yeşil renkli üç led çipini aynı kılıf içinde çalıştırarak renklerin birleşiminden beyaz ışık üretmek.
– Mavi led yongasından(çipinden) çıkan ışığın bir fosfor tabakasını uyararak beyaz ışık yayılması.


Dünyada Bir İlk
Ülkemizde de LED teknolojileri üzerinde çalışmalar yapılmakta. Bilkent Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma Merkezi’nin Yaptığı çalışmalarda beyaz ışık ekdesinde dünyada ilk defa uygulanan farklı bir teknoloji geliştirildi(2007). Eski teknolojideki fosfor tabaka modelinin bazı olumsuz yönlerinin bertaraf edileceği bu sistemde nanokristaller kullanılmakta. İlk defa uygulanan ve tüm dünyada ses getiren bu tekniğe göre nanokristallerin boyutlarını değiştirmek beyaz ışığın tonunu ve kalitesini değiştirmeyi sağlıyor

Ledlerin Özellikleri ve Faydaları
– Işık istenilen dalgaboyunda olduğu için renkleri ayrıştırmak içi filtre veya prizma gerektirmezler.
– Işığın tamamı kullanılır. Diğer lambalarda bazı renkler filtrelenmektedir.
– Enerji tasarrufu sağlar. 75 Watt lamba yerine 10W Led yeterlidir.
– Çok hızlı tepki verirler(200ms)
– Uzum ömürlüdür. Yaklaşık 100.000 saat çalışabilirler.
– Küçük oldukları için tasarımsal özellikleri çoktur.
– Düşük ısı üreterek enerjinin ısı olarak kaybını önler. (110°CWink Bu değer akkor flamanlı ampüllerde 2700 °C’ye kadar çıkmaktadır.
– Işık şiddeti kolayca ayarlanabilir.
– Plastik kılıf sayesinde darbelere harşı dayanıklıdır.
– Yapısında diğer lambalarda bulunan civa gibi çevreye zararlı ağır metaller bulunmaz

Ledlerin Tarihçesi
– 1962’de ilk led üretildi. Sinyal ve göstergelerde kullanılmaya başlandı.
– 1972’de Siemens Semiconductor Division tarafından ilk radyal kılıflı Led üretildi.
– 1985/1992 arasında kırmızı Lede ek olarak mavi, sarı ve yeşil ledler de yapıldı.
– 1994’te LEDler trafik ışıklarında kullanılmaya başlandı.
– 1995/… Otomobillerde ve benzer olarak titreşimli alanlarda hasar görmedikleri için kullanılmaya başlandı.
– 2007’de Türk biliminsanları beyaz ışık eldesinde nanokristalleri kullandı.
Ledlerin Kullanım alanları
– Otomobillerde gösterg
e panellerinde ve fren lambalarında
– Trafik sinyalizasyon lambalarında
– Elektronik aletlerdeki uyarı veya bilgi ışıklarında
– Cep telefonu vb. zemin aydınlatmasında
– Kumandalarda (görünür ışık yaymazlar)
– Dekoratif aydınlatmalarda
– Reklam tabelalrında kayan yazı vb. alanlarda
– Bazı elektronik saatlerde
– Yeni yeni sokak aydınlatmalarında

kaynak:alternaturk.org

Posted in Uncategorized.

Bir cevap yazın