Kenetleme (Clamp) devreleri

Kenetleyici bir AC sinyali farklı bir DC seviyesine çıkarıp kenetleyen yani hep orada kalmasını sağlayan devredir.

Şimdi birkaç kenetleme devresi inceleyelim.

Örnek 1:

Yukarıdaki devrenin girişine bir sinyal uygulayalım. t₁zamanında C kondansatörü boş olduğu için kısa devre gibi davranacak,bundan dolayı diyodun anodu pozitif, katodu ise negatif olacaktır. Yanit₁-t₂ zamanları arasında diyot iletime geçip kısadevre olacak, çıkış voltajı da 0V olacaktır. Bu arada C kondansatörüsanki girişe uygulanan sinyale paralel bağlanacağı için girişsinyalinin tepe değerine kadar dolacaktır. t₂-t₃zamanları arasında devre girişinin a ucu negatif, b ucu pozitifolacaktır. Bu durumda diyot açık devre olacaktır. Şimdi buraya dikkatedelim. Devrenin çıkışa bağlı b ucu pozitif, a ucu negatif, Ckondansatörünün a ucuna bağlı yeri bir önceki şarjdan dolayı pozitif,çıkışa bağlı ucu negatif olacak. Yani giriş sinyali ile C kondansatörüüzerindeki şarj seri bağlı bataryalar olarak davranacaktır. Girişsinyali ile kondansatör üzerindeki voltajlar toplanacak t₂-t₃zamanları arasında çıkış voltajı, Vo=(-Vi) + (-VC) olacaktır. Cüzerindeki şarj giriş voltajına eşit olacağı için çıkış voltajı da t₂-t₃ zamanları arasında Vo=2 x (-Vi) olacaktır.

t₃-t₄ zamanları arasında a ucutekrar pozitif, b ucu da negatif olacaktır. C kondansatörü üzerindekigerilim boşalmayacağı (aslında çok azda olsa boşalır, fakat bu çokönemli değildir) için kondansatör ile giriş geriliminin toplamıçıkışta, çıkış voltajı olarak görülecektir. Bu değer, Vo=(Vi) + (-Vc) ,Vi=Vc olacağı için çıkış voltajı da 0 volt olacaktır. Görüldüğü gibi,giriş voltajının seviyesini negatif olarak kaydırdık.

Yukarıdaki devredeki diyodun yönünü ters çevirerekçıkış gerilimini pozitif yöne kaydırabiliriz. Böyle bir devrenin şekliaşağıda görülmektedir.

Kenetleme devreleri ilk bakışta pek bir işe yaramaz gibi görülse deözellikle fazla güç istemeyen fakat yüksek gerilim gerektiren yerlerde,yada trafo kullanmadan bir AC gerilimi negatif yada pozitif olarakarttırılması istenilen yerlerde öncelikli olarak kullanılır. Bir örnekverecek olursak, renkli TV lerde ekran için 25KV gibi bir gerilimeihtiyaç vardır. Bu gerilimi eski siyah beyaz TV lerde olduğu gibi direktrafo ile elde etmek yolu yerine kenetleme devreleri art arda bağlanır,en sonuna da bir yarım dalga doğrultucu bağlanarak istenilen yüksekgerilim elde edilir. Kenetleme devreleri kullanılarak yapılan birgerilim çoğaltıcı şekli aşağıda verilmiştir.