IŞIK TEKNİĞİİLE İLGİLİ BİLGİLER.

Lamba veaydınlatıcıların özelliklerinin değerlendirilmesinde kullanılan ışık tekniğikavramlarının önemlileri aşağıda açıklanmaktadır.

Işık ve Işınım

Işık, insan gözündeparıltılı bir duyum uyandıran, yani görülebilen, elektromanyetik ışınımınadıdır. 360 ile 830 nm arasındaki elektromanyetik ışınım, tayfının çok küçükbir parçasıdır.

Işık akısı Φ

Birim : Lümen (lm)

Işık akısı (Φ olarak , ışık kaynağından verilenve tayfsal göz hassasiyeti ile değerlendirilen ışıyan güç adlandırılır.

Işık Şiddeti I

Birim : Candela (cd)

Bir ışık kaynağı,ışıksal akısını Φ genelde çeşitli yönlere ve değişik şiddette yayar. Belli biryönde yayılan ışığın yoğunluğu, ışık şiddeti I olarak adlandırılır.

Aydınlık Düzeyi E

Birim : Lux (lx)

Aydınlık şiddeti E, düşen ışıksal akının aydınlatılacakyüzeye olan oranını bildirir. Aydınlık şiddeti, 1 Lm değerindeki ışık akısının1 m² yüzeye eşit yayılmış şekilde düştüğü durumda 1 Ix değerindedir.

Işıksal Parıltı L

Birim : Beher m² içinCandela [cd/m²].

Bir ışık kaynağınınveya aydınlatılan bir yüzeyin aydınlatmayoğunluğu L, algılanan aydınlıketkisi için, esastır.

Kamaşma

Parıltı olaraktanımlanan cd/m² değerinin aşırıderecede yüksek olmasına veya ışık kaynağından yayılan ışınımların direk olarakgöztarafından rahatsız edici olarak algılanmasına kamaşma denir.

Işıksal Verim η

Birim : Beher Wattiçin Lümen [Im/W]. Işıksal verim η,kullanılan elektrik gücünün, hangi ekonomik düzeyde ışığa dönüştüğünü bildirir.

Renk Sıcaklığı

Birim : Kelvin (K)

Bir ışık kaynağınınrenk sıcaklığı, “Kara projektör” ile tanımlanır ve “Planck’ın geometrik yeriile” gösterilir. “ Sıcak projektör” ün sıcaklığı arttığında, mavi rengin tayfiçerisindeki payı büyür, kırmızının payı azalır. Sıcak beyaz bir ışığa sahip birakkor lamba örneğin 2700 K değere sahipken , aynı değer bir gün ışığı flüoresanlambasında 6000 K olmaktadır.

Işık Rengi

Işık rengi, renksıcaklığı ile de tarif edilmektedir. Burada üç ana grup bulunmaktadır:

* Sıcak beyaz < 3300 K (ww)

* Doğal beyaz 3300-5000 K (nw)

* Gün ışığı beyazı > 5000 K. (tw)

Aynı ışık renginerağmen, lambalar, ışıklarının tayfsal bileşimleri nedeniyle çok farklı renkselgeriverim özelliklerine sahiptirler.

RenkselGeriverim

Kulanılan yere vegörüş amacına bağlı olarak, yapay ışığın, renk algılamanın olabildiğince hassasgerçekleşmesini (gün ışığında olduğu gibi) sağlanması gerekir. Bunun içinölçüt, bir ışık kaynağının renkselgeriverim özellikleridir. Bu özellikler “ Genel Renksel Geriverim Endeksi” ndeRа olarak ifade edilirler.

Ra = 100 değerinesahip bir ışık kaynağı tüm renkleri, referans ışık kaynağı altındaki gibi optimal gösterir. Veya Ra değeri azaldıkçarenklerin doğru olarak yansımasıda giderek azalacaktır.

Bir armatürün işletimdeki geriverimi

Bir armatür&uuml
;n işletimdekigeriverimi, bir armatürün ekonomik açısından sınıflandırılmasında önemli birkriterdir. Bu değer, armatürden çıkan ışık akısının, armatür içeisinde takılmışolan lambanın ışık akısında olan oranını ifade eder.

Işık tekniğinde kullanılan en önemli formüller:

Işık Şiddeti ( I ) cd Mekan açısındanışık akısı Ø / Mekan açısı Ω [sr]

Aydınlık Şiddeti ( E) Lx Düşenışık akısı ( lm ) / Aydınlatılan yüzey ( m² )

Aydınlık Şiddeti ( E) Lx Işıksal yeğinlik(cd ) / Metre olarak mesafe (m²)

Parıltı ( L ) cd/m² Işık Şiddeti ( cd ) / Görülen aydınlatma yüzey(m²)

IşıksalVerim ( h ) lm/W Üretilen ışık akısı ( lm ) / Alınan elektrik gücü