Enerji nakil hatlarında korona olayı

Korona Nedir
Nemli ve sisli havalarda enerji nakil hattı faz iletkenlerinin yüzeyinde havanın iyonize
olması ile mor renkli, ışıklı halkalar görülür. Bu duruma korona olayı denir. İletkenin
yüzeyindeki bu mor renkli, ışıklı silindirler birbirine temas edecek olursa iletkenin yüzeyinde
delinmeler olur. Bu sırada ıslık sesine benzer ses titreşimleri duyulabilir. Bu olaya daha çok
aralarında 15 iletken yarıçapından daha az mesafe bulunan faz iletkenleri üzerinde rastlanır.

Nemli ve sisli havanın iletken yüzeyine temas ederek çarpması neticesinde iyonize
olan gerilime, kritik korona (Uo) denir. Faz iletkenleri etrafında mor renkli, parlak ışıklı
silindir halkaların görüldüğü veya deşarjın devamlı bir şekilde kendini beslediği gerilime ise
görünür korona gerilimi (Uk) denir. Korona olayı ısı, ses ve kimyasal reaksiyonlar şeklinde
kendini gösteren bir enerji kaybıdır. Enerji nakil hatlarında korona olayı sonucu meydana
gelen kayıpları azaltmak için iletkenlerin yüzeyleri oldukça düzgün ve parlak bir sırla
kaplanır. Faz iletkenlerinin demetler halinde tesis edilmeleri halinde de korona kayıpları
azaltılır.

Korona iletilen enerji bakımından bir kayıptır. Nakil içindeki enerjinin dışarıya
kaçmasından başka bir şey değildir. Bu durumu şu örnekle açıklamak daha uygundur.
Üzerinde çok sayıda delikleri bulunan su borusundan gönderilen belli bir miktar su, borunun
öbür ucundan aynı miktarda alınamaz. Belki de hiç su alınamayacaktır, suyun tamamı
deliklerden akıp giderse , elektrik enerjisi de tam korona deşarjı ile nakil hattının diğer
ucuna gidemeyebilir.
Korona olayı sonucu meydana gelen kayıplara işletme gerilimi, frekansı, iletkenin
yarıçapı ve faz iletkenleri arasındaki uzaklık etkilidir. Ayrıca havanın nemli, sisli, yağmurlu
ve karlı oluşu da bu kaybı artırır. İletkenin yüzeyinin düzgün olmaması ve damar sayısı da
korona olayı sonucunda meydana gelen kayıpları artırır. Korona kayıplarını hesaplayabilmek
için PEEK ve PETERSAN formülleri kullanılır.