Enerji Kabloları Nedir Tanımı Standartları Nelerdir
Enerji kablolarının tanımını, yapısını incelenecektir.
Elektrik enerjisini ileten, iki elektrik cihazını birbirine elektriksel olarak bağlayan,
elektriksel olarak yalıtılmış bir veya daha fazla damardan meydana gelen elektrik
malzemesine enerji kablosu denir. Kablo iletkeni, tavlanmış çıplak yuvarlak elektrolitik
bakır tellerden veya alüminyum tellerden burularak yapılır. 16 mm² ve daha büyük
kesitlerdeki iletkenler sıkıştırılmış olmalıdır. İletken sayısına göre tek iletkenli ve çok
iletkenli olarak imal edilirler.
Kimyevi etkenlere karşı dayanıklılığı iyidir. Ayrıca su emmeyen ve geçirmeyen dış
kılıf yalıtkanıyla her türlü ortam şartlarına büyük bir uyum sağlayabilmektedir.
Bir çok ülke artan bir biçimde alüminyum iletkenli kabloların kullanımını
benimsemiştir.
Şekil 1.1: Elektrik enerjisinin örnek iletim ve dağıtımı prensip şekli
Kablo ve İletkenlerin Yapı Elemanları
Kablo yapımında kullanılan elemanların neler olduğunun bilinmesi gerekir. Kablo ve
iletkenlerin yapı elemanları tanım ve görevleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir, inceleyiniz
(Tablo 1.1.’e bakınız).
Damar:
Core:
Kablonun yalıtılmış olan iletkenidir.
İletken:
Conductor:
Elektrik enerjisini ileten tel veya tel demetidir.
Yalıtkan kılıf:
Insulating sheath:
Damar iletkenini yalıtan bir kılıftır.
Ayırıcı kılıf:
Seperating sheath:
Üst üste gelen, ayrı metaller arasına konulan yalıtkan kılıftır.
Dış kılıf:
Outer sheath:
Kabloyu dış etkenlerden koruyan ve kablonun en dışında
bulunan kılıftır.
Zırh:
Armour:
Kabloyu mekanik etkilerden koruyan yassı veya yuvarlak
tellerle yapılmış örgü veya sargıdır.
Ortak kılıf:
Filling:
Çok damarlı kablolarda damar demetini içine alan ve damar
demetine istenilen çevre biçimini vermeye yarayan kılıftır.
Tablo 1.1 a :Kablo ve iletkenlerin yapı elemanları
Yarı iletken siper:
Semi-conductive layers:
Damar iletkeni ile yalıtkan kılıf arasında ve yalıtkan kılıfın
üzerine gelen, yarı iletken maddeden yapılmış bir tabakadır.
Sıkıştırılmış iletken:
Compacted conductor:
Tellerin arasındaki boşlukların azaltılarak, iletken çapının ve
kesitinin geometrik boyutlarını küçültmek için sıkıştırılmış
olan çok telli,burulmuş bir iletkendir.
Konsantrik iletken:
Concentric conductor:
Bir damarlı, kablolarda yalıtkan kılıfın (gerektiğinde yarı
iletken siperin), çok damarlı kablolarda genel olarak ortak
kılıfın üzerine gelen,bakır tel veya bakır şeritlerin
oluşturduğu,kablo boyunca helisel biçimli bir sargıdır.
Kılıf:
Sheath:
İletkeni elektriksel, mekanik ve kimyasal bakımdan korumak
ve yalıtmak için kullanılan, iletken damar ve damar gruplarını
içine alan kaplamadır.
Çok damarlı kablo:
Multi-core cable:
Çok damarlı kablo, damar sayısı birden çok olan kablodur.
Kör damar:
Blind core:
Çok damarlı kablolarda damarlar arası boşlukları doldurmak
ve kabloya uygun bir biçim verilmesini kolaylaştırmak için
kullanılan yalıtkan malzemeden yapılmış iletkensiz damardır.
Metal siper:
Metallic screen:
Metal siper, her damarın veya ortak kılıfın üzerine gelen bakır
tel veya şeritten yapılmış bir sargıdır.
Tutucu sargı:
Helix tape:
Tutucu sargı, metal siperin veya zırhın üzerinde bulunan ve
bunların dağılmasını önleyen,bakır veya galvaniz çelik
şeritlerle ya da plastik şeritlerle yapılmış sargı veya
sargılardır.
Tablo 1.1.b: Kablo ve iletkenlerin yapı elemanları