Anahtarların Tanımı yapısı ve Çeşitleri Nelerdir ?
Elektrik devrelerinde, devreyi açıp-kapatmaya yarayan elemanlara anahtar denir.
1. Yapısı
Anahtarlar yapıları bakımından adi anahtar, komütatör anahtar ve vaviyen anahtar
olarak üçe ayrılırlar. Ayrıca anahtarlar kullanım yerlerine göre de sıva altı anahtarlar ve sıva
üstü anahtarlar olmak üzere iki grupta incelenirler. Elektrik panolarının aydınlatmasında sıva
üstü anahtarlar kullanılır.
2 Çeşitleri
Aydınlatma tesisatlarında kullanılan anahtarlar, adi anahtar, komütatör anahtar ve
vaviyen anahtar olarak üçe ayrılırlar.
Ø Adi Anahtar
Bir tek lamba veya lamba grubunu açıp kapatmaya yarayan anahtara adi anahtar denir.
Küçük panoların aydınlatmasında kullanılır. Temel elektrik devreleri modülünden de
hatırlayacağınız gibi adi anahtarın iki adet bağlantı klemensi bulunur. Bu bağlantı
klemenslerinden birine sigortadan gelen faz iletkeni, diğerine ise lambaya gidecek olan
iletken bağlanır. Bu her iki iletkenin bağlantı yerlerinin değişmesi devrenin çalışmasını
etkilemez.
Resim 1.1: Adi anahtar
Ø Komütatör Anahtar
İki lamba veya lamba grubunu açıp kapatmaya yarayan anahtara komütatör anahtar
denir. Grup panoların aydınlatmasında komütatör anahtar kullanılır. Temel elektrik devreleri
modülünden de hatırlayacağınız gibi komitatör anahtarın üç adet bağlantı klemensi bulunur.
Bu bağlantı klemenslerinden, köprülü olan klemense sigortadan gelen faz iletkeni, diğer
klemenslere ise lambalara gidecek olan iletkenler bağlanır.
Resim 1.2: Komütatör anahtar
Ø Vaviyen Anahtar
Bir lamba veya lamba grubunu iki yerden açıp kapatmaya yarayan anahtara vaviyen
anahtar denir. Sıralı grup panoların aydınlatmasında vaviyen anahtar kullanılır. Temel
elektrik devreleri modülünden de hatırlayacağınız gibi vaviyen anahtarın üç adet bağlantı
klemensi bulunur. Bu bağlantı klemenslerinden, ortadaki klemense sigortadan gelen faz
iletkeni, diğer klemenslere ise diğer vaviyen anahtara gidecek olan iletkenler bağlanır. Bu
her iki iletkenin bağlantı yerlerinin değişmesi devrenin çalışmasını etkilemez.
Resim 1.3: Vaviyen anahtar