Alçak ve orta gerilim kablolarında  Yalıtkan Cinsleri Özellikleri
Günümüzde termoplastik yalıtkanlı kablolar kullanılmaktadır. Termoplastik
yalıtkanlar PVC ve polietilen (PE)’dir. Saf PVC çok sert ve kırılgan olup ısı karşısında
kararsız yapı gösterir: Soğukta darbelere karşı hassas bir malzemedir. PVC içine yumuşatıcı
yağlar, stabilizatörler ve dolgu maddeleri karıştırılarak kablo yalıtkanı olarak kullanılır hale
getirilir. Böylece esnek olması sağlanır ve kırılganlığı giderilir. Kablonun soğuk ortamlarda
kullanılması mümkün olur. Kalsit ve kaolin gibi dolgu malzemeleri PVC’ye işlenirlik ve
sıcağa dayanım özelliği kazandırır.
Polietilen, saf olarak kullanılabilen, karbon ve hidrojen bileşiği parafin sınıfında bir
malzemedir. Bazı tekniklerle işlenerek değişik özellikte polietilen yalıtkanlar elde edilir.
Yüksek basınç tekniği ile alçak yoğunluk polietileni (LDPE), alçak basınç tekniği ile yüksek
yoğunluk polietileni (HDPE) yoğun molekül dokusu nedeniyle su geçirmezlik ve mekanik
sağlamlık özelliğine sahip olup YG kablolarında kullanılır, Liflere benzeyen polietilen
molekül zincirleri özel metodlarla birbirine bağlanarak XLPE yalıtkanı elde edilir.
Son yıllarda lineer düşük yoğunluklu polietilen (linear low density polyethlene LDPE)
geliştirilmiştir. Bu kablolar haberleşme ve YG’de kullanılır. Aşağıda kablolarda kullanılan
yalıtkan cinsleri verilmiştir.

1. Protodur
Alçak ve orta gerilim kablolarında kullanılan polivinil-klorid (PVC) bazlı özel bir
termoplastik yalıtkan maddedir. Termoplastik yalıtkanlar, belirli bir sıcaklık aralığında
tekrarlanabilir olarak soğuma ile sertleşen ve ısınma ile yumuşayan, yumuşadığında dış etki
olmaksızın şekil değiştirmeyen ve yalıtkanlık özelliğini koruyan plastiklerdir.
2. Protothen-x
Yüksek yalıtım özelliğine sahip saf polietilenin çeşitli yöntemler uygulanarak, çapraz
bağlanmasıyla elde edilen, mekanik özellikleri geliştirilmiş termoset yalıtkan malzemelerdir.
Termoset yalıtkanlar yüksek sıcaklıklarda erimez ve deforme olmazlar.
3. Protolon(EPR)
Etilen-propilen dien monomer kauçuk (EPDM)’tan imal edilmiş ozona, oksijene,
havaya ve ışığa dayanıklı düşük sıcaklıklarda esnekliğini koruyan, sıcaklıkla şekil
değiştirmeyen yüksek yalıtım özelliği gösteren çapraz bağlı elastomer tip yalıtkandır. Alçak
ve orta gerilimlerde kullanılan bu yalıtkanlar koronadan etkilenmezler.
4. Protofirm
Kloropren bazlı bir elastomer yalıtkandır. Kablolarda dış kılıf olarak kullanılan bu
yalıtkan yüksek mekanik ve elektriksel değerlere sahiptir. Protofirm, ozona kimyevi ve
mekanik etkilere, yağ ve aleve karşı dayanıklı yumuşak bir yalıtkan malzemedir.

Şekil 1.2: Protothen-x ve protodur yalıtkanlı kablo